Κόστος – προϋπολογισμός κόστους -νεκρό σημείο μιας επιχείρησης και πως μέσα από αυτά στηρίζουμε την επιχείρηση.
Στις παρακάτω γραμμές θα προσπαθήσουμε να περιγράψουμε με απλό ,λιτό και κατανοητό τρόπο την έννοια του κόστους μιας επιχείρησης ,με ποια στοιχεία μπορούμε να δημιουργήσουμε ένα σταθερό μοντέλο κόστους (standard cost) και πως καταλήγουμε μέσα από το οικονομικό αυτό μοντέλο να βρίσκουμε το σημείο που δεν έχουμε ούτε κέρδη ούτε ζημιές, κάτι που μας βοηθά να λάβουμε αποφάσεις βελτίωσης της κερδοφορίας της επιχείρησης.
Ας μην ξεχνάμε δε, ότι ο ρόλος μας δεν είναι μόνο το φοροτεχνικό κομμάτι και τις πλατφόρμες, αλλά και να μπορούμε να είμαστε οι σωστοί σύμβουλοι των επιχειρήσεων, γιατί όπως έλεγαν παλιά οι καθηγητές μας στο Πανεπιστήμιο στο λογιστήριο χτυπά η καρδιά της επιχείρησης!
Ας δούμε λοιπόν κάποιες έννοιες σχετικές με το θέμα μας.
Α) Τι είναι κόστος
Κόστος για μία επιχείρηση είναι η αξία των οικονομικών μέσων που χρησιμοποιούνται για να μπορέσουν να αποκτηθούν αγαθά και υπηρεσίες που θα έχουν άμεσο η μελλοντικό όφελος για αυτήν.
Β) Πως λειτουργεί το κόστος
- Προσδιορίζουμε το πραγματικό κόστος ανά προϊόν
- Στην συνέχεια αναλύουμε το κόστος ώστε να καταλήξουμε σε χρήσιμα συμπεράσματα με τα οποία μπορούμε να βοηθήσουμε τον επιχειρηματία στη σωστή και ορθολογική διοίκηση της επιχείρησης και στην λήψη σωστών αποφάσεων
Γ) Τι πετυχαίνουμε
- την σωστή άσκηση τιμολογιακής πολιτικής
- τον έλεγχο με βάση τις ποσότητες και τις δαπάνες στην αποτελεσματικότητα των μέσων παραγωγής
- Την ανάλυση των ποσοτικών δεδομένων και την κατάλληλη σύνθεση τους ώστε να μπορούμε να βγάλουμε σωστά συμπεράσματα και να μπορούμε να λάβουμε τις σωστές αποφάσεις
Δ) Ποια είναι η διαφορά κόστους από έξοδο
Το έξοδο είναι το ποσό που δαπανάμε μέσα σε μία διαχειριστική περίοδο, είναι αυτοτελές μέγεθος και έχει άμεσο συσχετισμό με τα έσοδα μας
Το κόστος αφορά μεγαλύτερο χρονικό διάστημα είτε πρόκειται για συνεχείς υπηρεσίες, είτε πρόκειται για μια επένδυση όπως είναι η αγορά ενός μηχανήματος ή ενός δικαιώματος ή για υλικά που μπορούμε να μετατρέψουμε σε προϊόν μετά από επεξεργασία, τα δεν προϊόντα δεν δημιουργούν έσοδο σε μια περίοδο μόνο.
Ε)Κατηγορίες που μπορεί να διακριθεί το κόστος
1) Ιστορικό ή πραγματικό κόστος είναι εκείνο που υπολογίζεται στο τέλος κάθε παραγωγικής διαδικασίας με βάση τα πραγματικά έξοδα ή δαπάνες
2 )Κανονικό κόστος είναι ο μέσος όρος των προϊόντων που παράχθηκαν σε μια συγκεκριμένη χρονική περίοδο με κανονικές συνθήκες
3)Προϋπολογισμένο κόστος είναι το κόστος που αντιστοιχεί στο ποσό που προβλέπουμε να φτάσουν οι δαπάνες παραγωγής
4)Πρότυπο κόστος ή Standard cost είναι το κόστος παραγωγής και λειτουργίας μιας επιχείρησης που έχουμε προσδιορίσει πολύ προσεκτικά με προκαθορισμένα στοιχεία, με βάση τιμές που στηρίζονται σε στοιχεία του παρελθόντος καθώς και προβλέψεις για το μέλλον.
ΣΤ) Κατάρτιση προϋπολογιστικού και προτύπου κόστους και σύγκριση τους
Ο βασικός μας στόχος όταν ολοκληρώσουμε την σύνταξη του προϋπολογιστικού κόστος είναι να καταφέρουμε να βρούμε που θα φτάσει το κόστος μας.
Αντίθετα με το πρότυπο κόστος είναι να βρούμε που θα πρέπει να φθάσει το κόστος.
Η διαφορά μεταξύ πραγματικού και προϋπολογιστικού κόστους είναι αυτό που μας ορίζει ποιο είναι το αναμενόμενο κέρδος ή ζημιά και μια ανάλυση στα επιμέρους στοιχεία που το συντάσσουν μπορεί να μας δείξει τι πρέπει να αλλάξουμε, ώστε για να έχουμε κέρδη μπορεί να πρέπει να έχουμε αλλαγή στην γραμμή παραγωγής, αλλαγή στην τιμολογιακή μας πολιτική ,ή και αλλαγή στους προμηθευτές που προμηθευόμαστε τις πρώτες και βοηθητικές ύλες, ή αλλαγή στην μισθολογική πολιτική, ή ακόμη αλλαγή στις μορφές ενέργειας(αν έχουμε παραγωγή).
Επομένως είναι απολύτως αντιληπτό ότι το πρότυπο κόστος είναι πολύ σημαντικό εργαλείο για να μπορεί η διοίκηση να ελέγχει τις λειτουργίες της επιχείρησης και να βλέπει πια κομμάτια έχουν αρνητικές αποκλίσεις, να βρει τι ακριβώς φταίει γι’ αυτό και στο τέλος να τις εκμηδένισει.
Σημαντικά στοιχεία για να φτιάξουμε ένα μοντέλο προτύπου κόστους είναι τα εξής:
- Ποιο θα είναι το εμπόρευμα, το προϊόν ή υπηρεσία που θα πουλήσουμε
- Πόσα προϊόντα θα παράγουμε , πως θα τα πουλήσουμε και πόσες υπηρεσίες θα χρειαστούμε
- Σε περίπτωση παραγωγής πολύ σημαντικός είναι ο τρόπος του στησίματος της παραγωγικής διαδικασίας
- ποιες θα είναι οι αναλώσιμες ποσότητες και
- ποιες δαπάνες χρειάζονται για την παραπάνω παραγωγή
ΠΡΟΣΟΧΗ ΣΤΙΣ ΤΡΕΙΣ ΜΕΓΑΛΕΣ ΚΑΤΗΓΟΡΙΕΣ:
1)τα υλικά
2)την άμεση εργασία.
3)Τα γενικά έξοδα
Ζ) Νεκρό σημείο η αλλιώς Break even analysis
Νεκρό σημείο είναι το πόσο εκείνο των πωλήσεων με το οποίο μία επιχείρηση καλύπτει ακριβώς τα σταθερά και τα μεταβλητά έξοδα χωρίς να έχει ούτε κέρδος ούτε ζημιά.
Τι στοιχεία χρειαζόμαστε για να βρούμε το νεκρό σημείο:
Οι δαπάνες διαιρούνται σε δύο σημαντικά ήδη όπως έχουμε πει:
- σταθερές και
- μεταβλητές
Οι σταθερές δαπάνες που παραμένουν αμετάβλητες και ανεξάρτητες από το ύψος των πωλήσεων ,όπως είναι τα έξοδα διοικητικής λειτουργίας τα έξοδα χρηματοδότησης κλπ.
Οι μεταβλητές προσδιορίζονται σε σχέση με το ύψος των πωλήσεων πχ το κόστος παραγωγής είναι υπερωρίες κλπ :
Τι πλεονεκτήματα έχει η εύρεση του νεκρού σημείου της επιχείρησης;
- Βρίσκουμε το ελάχιστο επίπεδο πωλήσεων ούτως ώστε η επιχείρηση να μη λειτουργεί ζημιογόνα
- Γνωρίζουμε πόσο μπορούν να μειωθούν οι πωλήσεις και η επιχείρηση να συνεχίσει να έχει κέρδη
