Άρθρο του Λ. Μπέλεση,
Διευθύνοντα Συμβούλου της BBC CONSULTING SA
Αντιπροέδρου ΠΑΕΛΟ
Όπως δείχνουν τα πράγματα βρισκόμαστε στα τελευταία στάδια της πρωτόγνωρης υγειονομικής κρίσης που αντιμετώπισε όλη η ανθρωπότητα και φυσικά και η χώρα μας.
Τον τελευταίο καιρό, φαίνεται όλα να τελειώνουν και σιγά σιγά αρχίζουμε να βλέπουμε φως στο βάθος του σκοτεινού τούνελ που διασχίζουμε ενάμιση χρόνο τώρα.
Όμως τώρα από αυτή εδώ τη στιγμή ξεκινούν τα δύσκολα της οικονομίας μας ,αφού είμαστε μπροστά στην επανεκκίνηση της αγοράς η οποία πρέπει να γίνει με τις λιγότερες δυνατές απώλειες.
Επαγγελματίες που τόσο καιρό ήταν κλειστοί ρίχνονται σιγά σιγά στην μάχη για την επανένταξη τους στον παραγωγικό ιστό της οικονομίας και θα προσπαθήσουν να φθάσουν το συντομότερο δυνατόν στο στάδιο της προ πανδημίας εποχής !
Είναι όμως εφικτό να μπορέσουν να επαναλειτουργήσουν ;
Ας δούμε τα δεδομένα :
1)Η Πολιτεία μέχρι στιγμής από την πλευρά της έκανε ότι περισσότερο μπορούσε παίρνοντας μέτρα όπως η επιστρεπτέα προκαταβολή ,οι επιδοτήσεις μέσω ΕΣΠΑ ,οι αναστολές εργασίας ,το Πρόγραμμα Γέφυρα ,το Πρόγραμμα Σύζευξη ,οι αναστολές πληρωμής φόρων ,η επιδότηση ενοικίων και στήριξε την αγορά που ήταν κλειστή η υπολειτουργούσε.
2)Οι Ελληνικές Τράπεζες για μια ακόμη φορά φάνηκαν κατώτερες των περιστάσεων και όχι μόνο δεν βοήθησαν τις επιχειρήσεις ,αλλά εν μέσω κρίσης μοίραζαν καταγγελίες δανείων ,εξέδιδαν διαταγές πληρωμών και το χειρότερο απέκλειαν από χρηματοδοτήσεις ακόμη και επιχειρήσεις που ενώ μεν η πολιτεία είχε δώσει την εγγύηση της για δανεισμό τους, αυτές ζητούσαν «γη και ύδωρ» και απαιτούσαν από τους επιχειρηματίες επιπλέον εγγυήσεις όπως πχ cash collateral, προσημειώσεις ακινήτων ,προσωπικές εγγυήσεις, για να καλύψουν διαφορά εγγυήσεων 20 %.
3)Από τις επαγγελματικές ομάδες στην διάρκεια της κρίσης, κάποιες κατηγορίες πραγματικά προσέφεραν παρά πολλά (γιατροί ,νοσηλευτές, κλπ ) κάποιες άλλες δεν μπορούσαν να προσφέρουν και απλά προσπαθούσαν να επιβιώσουν , ενώ κάποιοι κλάδοι όπως οι λογιστές φοροτεχνικοί αναδείχθηκαν σε μια μεγάλη αθόρυβη δύναμη που στήριξε και βοήθησε την οικονομία μας υποστηρίζοντας τους πελάτες τους ώστε να μπορούν να εκμεταλλευτούν όλα τα ευεργετικά μέτρα που θέσπισε η πολιτεία και φυσικά τους αξίζουν θερμά συγχαρητήρια !
Μπροστά μας λοιπόν βρίσκεται η επανεκκίνηση, που είναι μονόδρομος να πετύχει !
Μπροστά μας όμως βρίσκονται και συσσωρευμένες οφειλές επιχειρήσεων στο δημόσιο, είτε σε ποσά που δημιουργήθηκαν στην διάρκεια της πανδημίας, είτε σε ποσά που δημιουργήθηκαν από την απώλεια των ευνοϊκών ρυθμίσεων, στις οποίες είχαν ενταχθεί πριν από την κρίση του κορωνοϊού, λόγω έλλειψης cash flow, την «πολεμική» περίοδο της πανδημίας.
Άρα λοιπόν, μπροστά μας υπάρχει ένα πρόβλημα αρκετά δύσκολο που αν μη τι άλλο απαιτεί σίγουρα νέα ρύθμιση 120 δόσεων με ένταξη όλων των χρεών προς το δημόσιο, κάτι που θα πρέπει να λάβει η πολιτεία σοβαρά υπόψη της.
Επίσης παράλληλα με το δημόσιο, αυξήθηκαν τα κόκκινα δάνεια, τα οποία δημιουργήθηκαν γιατί ο κάθε οφειλέτης στην διάρκεια της κρίσης ήθελε να επιβιώσει και επομένως αδυνατούσε να πληρώσει την τράπεζα ( και δεν μιλάμε για τους κατά σύστημα κακοπληρωτές τους οποίους φυσικά πρέπει να αναζητήσουμε και πριν το 2010 ).
Σαφέστατα και εδώ θα πρέπει να υπάρξει παρέμβαση ώστε να ρυθμιστούν και να κουρευτούν τα δάνεια ώστε να γίνουν βιώσιμα !
Ίσως μια μεγάλη ευκαιρία είναι το Πρόγραμμα Γέφυρα σε συνδυασμό με το πρόγραμμα των 240 δόσεων, εάν σε αυτό υποχρεωθούν οι τράπεζες να ρυθμίσουν, όπως θα κάνει το δημόσιο τα χρέη σε ΕΦΚΑ και εφορίες.
Νομίζω ότι αυτές οι δυο σκέψεις αν γίνουν πραγματικότητα σε συνδυασμό με τα χρήματα που θα μπουν στην αγορά με τους πόρους του ταμείου ανάκαμψης, όχι απλά θα διασώσουν, αλλά θα βοηθήσουν στην επαναφορά της αγοράς στα προ πανδημίας δεδομένα και στην συνέχεια στην ανάπτυξη της οικονομίας μας!