Κάτοικοι εξωτερικού – Μεταβολή φορολογικής κατοικίας – Διαδικασία – Νομικό πλαίσιο.

Κάτοικοι εξωτερικού – Μεταβολή φορολογικής κατοικίας – Διαδικασία – Νομικό πλαίσιο

• Ποιοι θεωρούνται φορολογικοί κάτοικοι Ελλάδος (άρθρο 4 Κ.Φ.Ε.)

1. Ένα φυσικό πρόσωπο θεωρείται φορολογικός κάτοικος Ελλάδας, εφόσον:
   α) έχει στην Ελλάδα τη μόνιμη ή κύρια κατοικία του, ή τη συνήθη διαμονή του, ή το κέντρο των ζωτικών του συμφερόντων ήτοι τους προσωπικούς, οικονομικούς ή κοινωνικούς δεσμούς του , ή
   β) είναι προξενικός, διπλωματικός ή δημόσιος λειτουργός παρόμοιου καθεστώτος ή δημόσιος υπάλληλος που έχει την ελληνική ιθαγένεια και υπηρετεί στην αλλοδαπή.
2. Ένα φυσικό πρόσωπο που έχει φυσική παρουσία στην Ελλάδα για χρονικό διάστημα άνω των εκατόν ογδόντα τριών (183) ημερών εντός οποιασδήποτε δωδεκάμηνης περιόδου, αδιαλείπτως ή με διαλείμματα, είναι φορολογικός κάτοικος Ελλάδος για το φορολογικό έτος στη διάρκεια του οποίου συμπληρώνεται η δωδεκάμηνη περίοδος.
3. Ένα νομικό πρόσωπο ή μία νομική οντότητα θεωρείται φορολογικός κάτοικος Ελλάδας για οποιοδήποτε φορολογικό έτος, εφόσον:
   α) συστάθηκε ή ιδρύθηκε σύμφωνα με το ελληνικό δίκαιο,
   β) έχει την καταστατική έδρα του στην Ελλάδα, ή
   γ) ο τόπος άσκησης πραγματικής διοίκησης είναι στην Ελλάδα οποιαδήποτε περίοδο στη διάρκεια του φορολογικού έτους.
4. Ο «τόπος άσκησης πραγματικής διοίκησης» θεωρείται ότι είναι στην Ελλάδα με βάση τα πραγματικά περιστατικά και τις συνθήκες λαμβάνοντας υπόψη ιδίως τα εξής:
   α) τον τόπο άσκησης καθημερινής διοίκησης,
   β) τον τόπο λήψης στρατηγικών αποφάσεων,
   γ) την κατοικία της πλειοψηφίας των μετόχων ή εταίρων,
   δ) τον τόπο ετήσιας γενικής συνέλευσης των μετόχων ή εταίρων,
   ε) τον τόπο τήρησης βιβλίων και στοιχείων,
   στ) τον τόπο συνεδριάσεων του διοικητικού συμβουλίου ή όποιου άλλου εκτελεστικού οργάνου διοίκησης,
   ζ) την κατοικία των μελών του διοικητικού συμβουλίου ή όποιου άλλου εκτελεστικού οργάνου διοίκησης.

• Μεταφορά φορολογικής κατοικίας στο εξωτερικό – Δικαιολογητικά

Η μεταφορά της φορολογικής κατοικίας του φορολογούμενου κρίνεται επιτακτική, μιας και η Ελληνική Νομοθεσία αναφέρει ότι αν παραμείνουν φορολογικοί κάτοικοι της Ελλάδος θα φορολογηθούν για το παγκόσμιο εισόδημα τους , δηλαδή και αυτό που αποκτούν στο εξωτερικό.

Η διαδικασία είναι η εξής:

1. Αρχικά, κατατίθεται μια αίτηση για την μεταφορά της φορολογικής κατοικίας (ΠΟΛ 1201/20217) στο τμήμα Εισοδήματος της Δ.Ο.Υ. που ανήκει ο φορολογούμενος μέχρι την τελευταία εργάσιμη του 1^ου  δεκαήμερου του Μαρτίου του επόμενου έτους από την μεταφορά του στο εξωτερικό.
2. Μέχρι την τελευταία εργάσιμη του 1^ου δεκαήμερου του Σεπτεμβρίου, πρέπει να καταθέσει τα παρακάτω δικαιολογητικά:

• Συμπλήρωση εντύπων Α110 & Δ210 (με συμπλήρωση της ηλεκτρονικής διεύθυνσης του φορολογούμενου email)
• Εξουσιοδότηση ή πληρεξούσιο που να ορίζει φορολογικό εκπρόσωπο στην Ελλάδα
• Υπεύθυνη δήλωση του φορολογικού εκπροσώπου για αποδοχή της εκπροσώπησης
• Φωτοτυπίες ταυτοτήτων ή διαβατηρίων των παραπάνω προσώπων
• Πιστοποιητικό φορολογικής κατοικίας επίσημα μεταφρασμένο με σφραγίδα Χάγης (Apostille). Το πιστοποιητικό πρέπει να αναφέρει ρητά ποια χρονική περίοδο αφορά (βλ. Χρήσιμες Επισημάνσεις).
• Αντίγραφο σύμβασης εργασίας ή έναρξης εργασιών επίσημα μεταφρασμένο
• Επιπλέον μπορεί να ζητηθεί κατά περίπτωση και τα κάτωθι:

-Υπαγωγή στην ασφαλιστική νομοθεσία της χώρας

-Μίσθωση κατοικίας ή εγγραφή στο δημοτολόγιο της εν λόγω Χώρας

-Εγγραφή στο σχολείο των τέκνων (επίσημη μετάφραση)

-Αντίγραφο εκκαθάρισης της δήλωσης φορολογίας εισοδήματος αλλοδαπής αρχής

-Πιστοποιητικά φορολογικής κατοικίας παλαιοτέρων ετών από την χώρα στην οποία    δηλώνει κάτοικος

• Σε περίπτωση που ένας εκ των συζύγων ή μερών συμφώνου συμβίωσης αιτείται την μεταβολή της φορολογικής του κατοικίας ενώ ο άλλος παραμένει κάτοικος Ελλάδος, πέραν των ως άνω δικαιολογητικών θα πρέπει να προσκομίσει επιπλέον και τα κάτωθι:

-Στοιχεία για την απασχόληση του στην αλλοδαπή

-Στοιχεία για την ύπαρξη τραπεζικού λογαριασμού στην αλλοδαπή

-Στοιχεία για την ύπαρξη ιδιόκτητης ή μισθωμένης κατοικίας

-Στοιχεία για την ύπαρξη φορολογικού και ασφαλιστικού μητρώου

Η Δ.Ο.Υ. υποχρεούται να αποφασίσει για την πληρότητα και επάρκεια του φακέλου εντός δύο μηνών από την ημερομηνία υποβολής των δικαιολογητικών.  Σε περίπτωση απόρριψης μεταφοράς κατοικίας , άσκηση ένδικων μέσων γίνεται απευθείας στο Συμβούλιο της Επικρατείας εντός 60 ημερών από την κοινοποίηση της απόφασης. Μάλιστα στην απορριπτική απόφαση πρέπει να αναφέρεται ρητά ότι δεν προσβάλλεται με την υποβολή ενδικοφανούς προσφυγής στη ΔΕΔ  (ΠΟΛ 1234/2018).

• Μεταφορά φορολογικής κατοικίας από το εξωτερικό στην Ελλάδα

Σε αντίθεση με την πολύπλοκη διαδικασία για την μεταφορά της φορολογικής κατοικίας στο εξωτερικό, η μεταβολή της κατοικίας εντός Ελλάδος είναι πιο απλή, καθώς ζητείτε μόνο το έντυπο Δ210 ,το Μ7 (για την διακοπή της σχέσης του φορολογικού εκπροσώπου) και το μισθωτήριο συμβόλαιο αν υπάρχει.

Σε ορισμένες περιπτώσεις δίνονται και μεγάλες εκπτώσεις φόρου και κίνητρα.

• Άρθρο 5^Α του Ν. 4172/2013 – Προσέλκυση μεγάλων επενδύσεων
• Άρθρο 5^Β του Ν. 4172/2013 – Κίνητρα σε συνταξιούχους εξωτερικού
• Άρθρο 5^Γ του Ν. 4172/2013 – Κίνητρα μεταφοράς φορολογικής κατοικίας στην Ελλάδα για μια 7ετία

Ο φορολογούμενος , καλό θα είναι να έχει ετοιμάσει τον φάκελο αυτό έγκαιρα και όσο τον δυνατόν πιο νωρίς διότι οι ημερομηνίες είναι δεσμευτικές και η διαδικασία για την έκδοση πολλών πιστοποιητικών από την αλλοδαπή, χρονοβόρα!

Διευκρινίσεις παρέχονται και στην Δ.Ο.Υ κατοίκων εξωτερικού: Μετσόβου 4 Τ.Κ. 10682 Αθήνα, στο  τηλ. Επικοινωνίας 210 8204606 και στο email: [email protected], [email protected].

Χρήσιμες Επισημάνσεις

• Όλα τα ξενόγλωσσα έγγραφα χρήζουν επίσημης μετάφρασης στα ελληνικά
• Το πιστοποιητικό φορολογικής κατοικίας στην Αγγλία ονομάζεται ‘letter of confmnation of residence’ from ΗΜ Revenue & Customs και χρήζει επικύρωσης με την σφραγίδα Χάγης (Apostille) καθώς και επίσημη μετάφραση
• Σε κράτη που υφίσταται Σύμβαση Αποφυγής Διπλής Φορολογίας Εισοδήματος (ΣΑΦΔΕ) το πιστοποιητικό φορολογικής κατοικίας μπορεί να αντικατασταθεί με την αίτηση για την Εφαρμογή Αποφυγής Διπλής Φορολογίας για την οποία δεν απαιτείται η επισημείωση της Χάγης και μετάφραση (Δίγλωσσο)

Τα έγγραφα των παρακάτω αλλοδαπών φορολογικών αρχών που φέρουν την σφραγίδα της αρμόδιας αρχής του Κράτους που τα χορήγησε δεν χρειάζονται επισημείωση της Χάγης: Αυστρία, Ισπανία, Γαλλία, Ιταλία, Λουξεμβούργο, Ολλανδία, Πορτογαλία, Τουρκία, Πολωνία και Ελλάδα

• Για τους φορολογούμενους που αιτούνται την εφαρμογή της Δ.Σ.Α.Δ.Φ. μεταξύ Ελλάδος και ΗΠΑ.

α) “Αίτηση για την εφαρμογή της Σύμβασης μεταξύ Ελλάδας και ΗΠΑ” (στην ελληνική και αγγλική γλώσσα) συμπληρωμένη και υπογεγραμμένη.

β) Πιστοποιητικό Φορολογικής Κατοικίας (έντυπο 6166), το οποίο και θα έχει εκδοθεί από την ίδια ως άνω Φορολογική Αρχή των ΗΠΑ, με το οποίο θα πιστοποιείται ότι το Φυσικό Πρόσωπο, δικαιούχος του σχετικού εισοδήματος “…is a resident of the USA for the pllrposes of the Greece – USA Double Taxation Convention” .(Μετάφραση): …..είναι κάτοικος των ΗΠΑ για τους σκοπούς της μεταξύ Ελλάδος και ΗΠΑ Σύμβασης Αποφυγής Διπλής Φορολογίας του Εισοδήματος”.

• Ως ημερομηνία μεταβολής καταχωρείται στο υποσύστημα Μητρώου, η αναγραφόμενη από τον φορολογούμενο στο έντυπο Δ210. Ο φορολογούμενος, εφόσον είναι υπόχρεος σε υποβολή δήλωσης φορολογίας εισοδήματος στην Ελλάδα, δύναται να την υποβάλει ως φορολογικός κάτοικος εξωτερικού το αργότερο μέχρι τη λήξη του φορολογικού έτους που ακολουθεί το έτος αναχώρησης.
• Σε περίπτωση που ο φορολογούμενος υποβάλει τα έντυπα A110 & Δ και δεν προσκομίσει τα προβλεπόμενα δικαιολογητικά, ενημερώνεται από το Τμήμα ή Γραφείο Συμμόρφωσης και Σχέσεων με τους Φορολογουμένους ότι το αίτημά του για μεταφορά της φορολογικής κατοικίας του απορρίπτεται και η αίτηση με τα συνημμένα έντυπα και δικαιολογητικά τίθενται στον φάκελό του. Ο φορολογούμενος, στην περίπτωση αυτή, υποχρεούται να υποβάλει δήλωση φορολογίας εισοδήματος ως φορολογικός κάτοικος Ελλάδος (παγκόσμιο εισόδημα), η οποία θεωρείται εκπρόθεσμη από την καταληκτική ημερομηνία υποβολής των δηλώσεων φορολογίας εισοδήματος και επισύρει την επιβολή προστίμου.