ΚΑΤΑΣΧΕΣΕΙΣ ΤΡΑΠΕΖΙΚΩΝ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΩΝ ΚΑΙ ΜΙΣΘΩΝ ΜΕ ΤΟΝ ΝΕΟ ΚΩΔΙΚΑ ΕΙΣΠΡΑΞΗΣ ΔΗΜΟΣΙΩΝ ΕΣΟΔΩΝ
Ο καινούργιος κώδικας Είσπραξης Δημοσίων Εσόδων είναι πλέον μαζί μας και πλέον είναι μια μεγάλη απειλή για περίπου 4 εκατομμύρια πολίτες και νομικά πρόσωπα που οφείλουν.
Συγκεκριμένα το σύνολο των οφειλετών προς την εφορία ανέρχεται σε 4.230.900 φορολογούμενους. Από αυτούς, οι 1.966.599 είναι οφειλέτες με μεγαλύτερα ποσά, άρα θα ληφθούν αναγκαστικά μέτρα είσπραξης, ενώ οι υπόλοιποι, έχουν μικρά ληξιπρόθεσμα χρέη .
Εδώ φυσικά μπαίνει το ερώτημα αν οι κατασχέσεις τραπεζικών λογαριασμών ωφελούν τελικά το δημόσιο;
Αν αναζητήσουμε την ιστορικότητα του μέτρου θα δούμε ότι η κατάσχεση των τραπεζικών λογαριασμών από το δημόσιο εφαρμόσθηκε για πρώτη φορά στην διάρκεια της παρατεταμένης κρίσης στις αρχές της προηγούμενης δεκαετίας και αποφασίσθηκε σαν μέτρο για την διασφάλιση των συμφερόντων του δημοσίου .
Ήταν μία περίοδος όπου οι επιχειρήσεις έκλειναν η μία μετά την άλλη, τα πάντα κατέρρεαν και γενικότερα ήταν μία πολύ δύσκολη περίοδος και για την χώρα ,ενώ η επόμενη μέρα φαινόταν πολύ μακριά και αυτός ήταν ένας τρόπος άμυνας του δημοσίου για να εξασφαλίσει έστω και ένα μικρό ποσό πριν κλείσει η επιχείρηση.
Το αν το μέτρο απέδωσε έσοδα στο δημόσιο είναι κάτι που οι αρμόδιοι γνωρίζουν καλύτερα από εμάς, προβλήματα πάντως σε επιχειρήσεις στα φυσικά πρόσωπα και στα νοικοκυριά δημιούργησε πολλά .
Πάντως είναι ένα μέτρο κατά της επιχειρηματικότητας και της ανάπτυξης και αποτρέπει και ξένους επιχειρηματίες να επενδύσουν, ενώ η μετατροπή του διαχειριστή ΕΠΕ και ΙΚΕ και του διευθύνοντος συμβούλου της ΑΕ σε ομόρρυθμο ουσιαστικά μέλος της επιχείρησης , αποτρέπει και τους επενδυτές στο επιχειρείν αλλά και τα στελέχη της ελληνικής αγοράς να αναλάβουν θέσεις ευθύνης σε εταιρείες που επενδύουν στην Ελλάδα μιας και απειλείται η προσωπική τους περιουσία ανά πάσα στιγμή καθώς και η προσωπική τους ελευθερία.
Σε αυτό το σημείο αυτό πρέπει να παρατηρήσουμε ότι όσες επιχειρήσεις παρέμειναν στην αγορά ακόμη και με οφειλές και κατάφεραν να συνεχίσουν να λειτουργούν και αυτή τη στιγμή περιμένουν τους ΚΑΤΑΛΛΗΛΟΥΣ ΔΙΑΚΑΝΟΝΙΣΜΟΥΣ με δημόσιο και τράπεζες για να πληρώσουν τις οφειλές τους να τις εντάξουν στο cash flow τους και να προχωρήσουν και αυτές μπροστά.
Όλες αυτές οι επιχειρήσεις παράγουν έργο, απασχολούν προσωπικό και προσπαθούν να παραμείνουν ενεργές μέσα σε ένα πλαίσιο το οποίο έχει βομβαρδισθεί από τον covid 19, την ενεργειακή κρίση και όλες τις δυσκολίες που υπάρχουν αυτή την στιγμή, που οφείλονται σε απρόσμενα παγκόσμια γεγονότα .
Είναι λοιπόν απόλυτα λογικό να έχουν προβλήματα ρευστότητας και να καθυστερούν πληρωμές, αφού οι εισπράξεις τους έχουν σοβαρές καθυστερήσεις και τα cash flow και τα budget τους έχουν σημαντικές υστερήσεις και αποκλίσεις.
Αυτή την στιγμή μία δέσμευση λογαριασμού τις οδηγεί σε ξαφνικό θάνατο, με όσες συνέπειες έχει αυτό για την επιχείρηση , για τους εργαζόμενους , για τους προμηθευτές , άλλα κυρίως για το δημόσιο που την επέβαλε, το οποίο με τον ξαφνικό θάνατο της επιχείρησης σίγουρα θα χάσει τα χρήματα του.
Υπάρχει και κάτι πολύ παράδοξο το οποίο λέει ότι στην περίπτωση που ρυθμίσουν τις οφειλές τους, το ποσό δέσμευσης παραμένει μέχρι την εξόφληση του 75% της οφειλής, ενώ η περίπτωση για μείωση του ποσοστού είναι πολύ δύσκολο να επιτευχθεί κυρίως λόγω του αυστηρού νομοθετικού πλαισίου που ισχύει .
Δημιουργείται όμως εύλογα το εξής ερώτημα:
Μια επιχείρηση χρειάζεται κεφάλαιο για να λειτουργήσει ώστε να καλύψει τις σταθερές και μεταβλητές δαπάνες.
Αυτής της μορφής η δέσμευση την οδηγεί μαθηματικά σε κλείσιμο και αφήνει εργαζόμενους απλήρωτους και στην συνέχεια άνεργους , άρα αυξάνει την ανεργία, αφήνει προμηθευτές απλήρωτους, άρα δημιουργεί προβλήματα και σε άλλες επιχειρήσεις, αλλά παράλληλα και το δημόσιο είναι σίγουρο ότι θα χάσει τα χρήματα του, αφού μία επιχείρηση που δεν παράγει έργο φυσικά δεν μπορεί να πουλήσει, να εισπράξει και να πληρώσει.
Τίθεται λοιπόν το ερώτημα αν θα έπρεπε η διοίκηση να τροποποιήσει την νομοθεσία σε συσχετισμό με τις ρυθμίσεις, δηλαδή αυτό το 75% να σταματά να ισχύει μόλις ρυθμίσει η επιχείρηση.
Επίσης μήπως πρέπει να επανέλθουν οι 120 δόσεις ή ίσως να γίνουν και 150 ώστε να μπορέσει να εισπράττει το δημόσιο λιγότερα μεν αλλά σίγουρα.
Ας δούμε όμως τι προβλέπει ο ΚΕΔΕ για τίς κατασχέσεις χρημάτων:
Α. ΚΑΤΑΣΧΕΣΕΙΣ ΑΚΙΝΗΤΩΝ
Οι κατασχέσεις των ακινήτων είναι μια χρονοβόρα διαδικασία και αποτελεί την τελευταία λύση για το δημόσιο και εφαρμόζεται μόνο για μεγάλες οφειλές.
Βέβαια με βάση το νόμο το ποσό που προβλέπεται να ενεργοποιούνται οι κατασχέσεις και οι πλειστηριασμοί είναι τα 500 ευρώ κάτι το οποίο φυσικά δεν μπορεί να εφαρμοσθεί στην πράξη.
Β.ΚΑΤΑΣΧΕΣΕΙΣ ΤΡΑΠΕΖΙΚΩΝ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΩΝ
Η ΑΑΔΕ συνήθως προχωρά στις κατασχέσεις των τραπεζικών λογαριασμών και επίσης εφαρμόζει το μέτρο της κατάσχεσης εις χείρας τρίτων .
ΑΣ ΔΟΥΜΕ ΤΙ ΑΝΑΦΕΡΕΙ Ο ΝΕΟΣ ΚΩΔΙΚΑΣ ΕΙΣΠΡΑΞΗΣ ΔΗΜΟΣΙΩΝ ΕΣΟΔΩΝ ΓΙΑ ΚΑΤΑΣΧΕΣΕΙΣ ΕΙΣ ΧΕΙΡΑΣ ΤΡΙΤΩΝ
Η κατάσχεση των χρημάτων, του οφειλέτη του Δημοσίου που βρίσκονται στα χέρια του τρίτου ή όσων αυτός οφείλει προς τον οφειλέτη, διενεργείται από τον Διοικητή της ΑΑΔΕ με κατασχετήριο, μη κοινοποιούμενο στον οφειλέτη, το οποίο περιέχει:
- το ονοματεπώνυμο ή την επωνυμία και τον Α.Φ.Μ., του οφειλέτη και του τρίτου στα χέρια του οποίου επιβάλλεται η κατάσχεση , ποσό για το οποίο επιβάλλεται η κατάσχεση καθώς και τον πίνακα χρεών του οφειλέτη ή ταυτότητα οφειλής του κατασχετηρίου, η οποία συνιστά τον μοναδικό κωδικό αριθμό ανά κατασχετήριο αίτημα και συνδέεται μονοσήμαντα με τον πίνακα, χρονολογία και υπογραφή του κατάσχοντας.
- ΠΡΟΣΟΧΗ :Με το κατασχετήριο ο τρίτος καλείται εντός οκτώ (8) ημερών να καταθέσει στην υπηρεσία της ΑΑΔΕ που επέβαλε την κατάσχεση ή σε τραπεζικό λογαριασμό του Δημοσίου τα χρήματα που οφείλει στον οφειλέτη του Δημοσίου, και, εάν πρόκειται για κινητά πράγματα, να παραδώσει αυτά στον συμβολαιογράφο ή τον φύλακα που ορίζεται στο κατασχετήριο.
- Η κοινοποίηση του κατασχετηρίου στον τρίτο επιφέρει αυτοδικαίως από την ημέρα που διενεργείται τα αποτελέσματα της αναγκαστικής εκχώρησης και αυτός δεν μπορεί να αποδώσει στον οφειλέτη του Δημοσίου τα κατασχεμένα χρήματα ή πράγματα ούτε να συμψηφίσει ανταπαιτήσεις του μεταγενέστερες της κατάσχεσης.
- Για κατασχέσεις απαιτήσεων στα χέρια ΤΡΑΠΕΖΩΝ, το κατασχετήριο κοινοποιείται στο κεντρικό κατάστημα ή σε οποιοδήποτε υποκατάστημά τους και μπορεί να περιέχει περισσότερους οφειλέτες του Δημοσίου.
Στο κατασχετήριο επισυνάπτεται για κάθε οφειλέτη, πίνακας στον οποίο αναφέρονται το είδος και το ποσό κάθε οφειλής, καθώς και ο αριθμός και η χρονολογία βεβαίωσης ή τα στοιχεία της καταχώρισης του νόμιμου-εκτελεστού τίτλου στα βιβλία εισπρακτέων εσόδων της ΑΑΔΕ.
Η δήλωση του πιστωτικού ιδρύματος, γίνεται κοινή για όλους τους οφειλέτες του κατασχετηρίου εγγράφου και συνοδεύεται απαραίτητα από παραστατικό κίνησης του τραπεζικού λογαριασμού του κάθε οφειλέτη για διάστημα τουλάχιστον πέντε (5) ημερών πριν από την ημερομηνία επίδοσης του κατασχετηρίου και μιας ημέρας μετά από αυτήν, διαφορετικά θεωρείται ότι δεν υποβλήθηκε ποτέ δήλωση.
Η απόδοση των ποσών στην υπηρεσία που επέβαλε την κατάσχεση γίνεται υποχρεωτικά εντός δέκα (10) ημερών από την υποβολή της δήλωσης του πιστωτικού ιδρύματος.
Σημειώνεται, πώς δεν επιβάλλεται, κατάσχεση εις χείρας τρίτων, για χρέη έως 50 ευρώ ι.ΠΟΙΑ ΠΟΣΑ ΕΙΝΑΙ ΑΚΑΤΑΣΧΕΤΑ ΠΟΣΑ:
- Ο ΚΕΔΕ προβλέπει τίς εξής εξαιρέσεις :
- Τα κινητά πράγματα που είναι απαραίτητα για τη διαβίωση και την εργασία του οφειλέτη.
- Η εταιρική μερίδα σε προσωπικές εταιρείες
- Οι απαιτήσεις διατροφής
- Οι απαιτήσεις από μισθούς, συντάξεις και κάθε είδους ασφαλιστικά βοηθήματα που καταβάλλονται περιοδικά, εφόσον το ποσό μηνιαία είναι μικρότερο από 1.000 ευρώ. Στις περιπτώσεις που υπερβαίνει το ποσό αυτό επιτρέπεται η κατάσχεση για τα χρέη προς το Δημόσιο επί του 1/2 του υπερβάλλοντος ποσού των 1.000 ευρώ και μέχρι του ποσού των 1.500 ευρώ, και τέλος το συνόλο του παραπάνω ποσού από τα 1500 ευρώ.
- Τα 4/5 των ημερομισθίων, ενώ επιτρέπεται κατάσχεση επί του 1/5 αυτών για χρέη προς το Δημόσιο των δικαιούχων αυτών.
- Το 1/2 των εφάπαξ καταβαλλόμενων από οποιονδήποτε ασφαλιστικό φορέα βοηθημάτων κατά την αποχώρηση από την υπηρεσία ή το επάγγελμα, ενώ επιτρέπεται κατάσχεση επί του 1/2 αυτών για τα χρέη προς το Δημόσιο των δικαιούχων αυτών.
- Καταθέσεις σε ΤΡΑΠΕΖΕΣ σε ατομικό ή κοινό λογαριασμό ή σε ιδρύματα ηλεκτρονικού χρήματος και ιδρύματα πληρωμών είναι ακατάσχετες μέχρι του ποσού των χιλίων διακοσίων πενήντα (1.250) ευρώ μηνιαίως για κάθε φυσικό πρόσωπο και σε ένα μόνο ίδρυμα.
- Για να μην γίνει κατάσχεση του συνόλου των αποδοχών απαιτείται γνωστοποίηση από το φυσικό πρόσωπο ενός μοναδικού λογαριασμού, με υποβολή ηλεκτρονικής δήλωσης στο πληροφοριακό σύστημα της ΑΑΔΕ.Τέλος πρέπει να τονισθεί ότι εφόσον υπάρχει λογαριασμός περιοδικής πίστωσης μισθών, συντάξεων και ασφαλιστικών βοηθημάτων, γνωστοποιείται, αποκλειστικά και μόνο, ο λογαριασμός αυτός.
ΠΡΟΣΟΧΗ ΣΤΑ ΠΑΡΑΚΑΤΩ:
- Η άρση κατασχέσεων στα χέρια τρίτων μπορεί να αρθεί εφόσον με βάση τις οδηγίες της ΑΑΔΕ στις παρακάτω περιπτώσεις:
- α) Αν Εξοφληθεί ή διαγραφεί το ποσόν για το οποίο εκδόθηκε το κατασχετήριο στα χέρια τρίτου. β) Αν έχει υπαχθεί σε πρόγραμμα ρύθμισης τμηματικής καταβολής οφειλών του άρθρου 51 του ν. 4305/2014 (Α’ 237), το οποίο τηρείται και συντρέχουν σωρευτικά οι ακόλουθες προϋποθέσεις:
- έχει εξοφληθεί ποσοστό πενήντα τοις εκατό (50%) της αρχικής βασικής ρυθμιζόμενης οφειλής
έχει υποβληθεί σχετική αίτηση από τον οφειλέτη,
• έχει εξεταστεί, κατά περίπτωση, η συνδρομή των προϋποθέσεων υπαγωγής στη ρύθμιση και μη απώλειας αυτής, όπως ορίζονται στις διατάξεις του άρθρου 51 του ν. 4305/2014,
• η επιβληθείσα κατάσχεση αφορά αποκλειστικά σε χρέη που έχουν υπαχθεί και εξοφληθεί στο πλαίσιο των διατάξεων της ρύθμισης του ν. 4305/2014 και δεν περιλαμβάνει άλλα χρέη που δεν έχουν εξοφληθεί.
γ) Έχει υπαχθεί σε πρόγραμμα ρύθμισης βάσει των διατάξεων των άρθρων 1 έως 17 του ν. 4321/2015 (Α’32) «Ρυθμίσεις για την επανεκκίνηση της οικονομίας» και συντρέχουν σωρευτικά οι παρακάτω προϋποθέσεις:
• έχει εξοφληθεί ποσοστό 25% της αρχικής βασικής ρυθμιζόμενης οφειλής πριν από οποιαδήποτε απαλλαγή, στο οποίο δεν συμπεριλαμβάνεται το ποσόν της προκαταβολής του άρθρου 15 του ν. 4321/2015,
• έχει υποβληθεί σχετική αίτηση από τον οφειλέτη,
• έχει εξεταστεί, κατά περίπτωση, η συνδρομή των προϋποθέσεων υπαγωγής στη ρύθμιση και μη απώλειας αυτής,
• η επιβληθείσα κατάσχεση αφορά αποκλειστικά σε χρέη που έχουν υπαχθεί και εξοφληθεί στο πλαίσιο των διατάξεων του ν. 4321/2015 και δεν περιλαμβάνει άλλα χρέη που δεν έχουν εξοφληθεί. Λοιπές επιβληθείσες κατασχέσεις στα χέρια τρίτων για τις οποίες δεν συντρέχουν οι ανωτέρω προϋποθέσεις, δεν αίρονται.
* Η κατάσχεση στα χέρια τρίτων μπορεί να περιορισθεί σε μικρότερο ποσό ή ποσοστό, μετά από αιτιολογημένη απόφαση του οργάνου που την επέβαλε (Προϊσταμένου Δ.Ο.Υ. ή Ελεγκτικού Κέντρου, της Επιχειρησιακής Μονάδας Είσπραξης), κατόπιν υποβολής σχετικού αιτήματος.