Φυλακισμένοι στην διαδικασία!
Ήμουν με έναν φορολογικό κάτοικο εξωτερικού, που ήρθε στην Ελλάδα έχοντας αναλάβει κάποια έργα ψηφιακού μετασχηματισμού. Συζητώντας, μου λέει «εδώ στην Ελλάδα δίνετε πολύ μεγάλη σημασία στην διαδικασία». «Σωστά το καταλάβατε», του απαντώ, «τις αντιμετωπίζουμε με θρησκευτική ευλάβεια». «Ακριβώς!» απαντά ενθουσιασμένος που τον κατάλαβα «οι διαδικασίες υπάρχουν για να μας εξυπηρετούν, όχι για να τις υπηρετούμε».
Έχουμε όμως εθιστεί τόσο πολύ σε αυτήν την μεταφυσική αντίληψη νομοθέτησης των διαδικασιών, που δεν μας κάνει πια εντύπωση. Π.χ. ο αντικαπνιστικός νόμος. Σκοπός του νόμου είναι να μην επιβαρύνει πολίτες με παθητικό κάπνισμα. Ορίστηκαν οι ελεγκτές. Ορίστηκε και η διαδικασία. Θα πρέπει κάθε κατάστημα υγειονομικού ενδιαφέροντος να έχει ένα βιβλίο «καπνιστών» ούτως ώστε όταν έρχεται ο έλεγχος, να σημειώνει τυχόν ευρήματα. Η μη ύπαρξη αυτού του βιβλίου, επισύρει 1.000 ευρώ πρόστιμο για την επιχείρηση. Προσοχή: όχι αν καπνίζουν οι πελάτες. Αν η επιχείρηση δεν έχει το βιβλίο. Πρόσφατα επιβλήθηκε το πρόστιμο αυτό σε ένα κατάστημα που πουλούσε ντόνατς. Το κατάστημα αυτό όχι μόνο δεν είχε χώρο για καθήμενους, οι πελάτες δεν έμπαιναν καν στο κατάστημα, στέκονταν στο πεζοδρόμιο. «Δεν ξέρω τι λέτε» ισχυρίστηκε ο ελεγκτής, «είστε κατάστημα υγειονομικού ενδιαφέροντος».
Όλη αυτή η θρησκευτική προσήλωση στις διαδικασίες, χωρίς την παραμικρή κριτική σκέψη στο κατά πόσο εξυπηρετούν το ζητούμενο, μας έχει εκπαιδεύσει να φοβόμαστε την νομιμότητα και να θεωρούμε την επιβολή της τιμωρία. Ακόμα και διαδικασίες που έχουν φτιαχτεί με σκοπό να μας διευκολύνουν, τις αντιμετωπίζουμε με φόβο. Π.χ. η προσυμπλήρωση της δήλωσης ΦΠΑ με τα δεδομένα από τα My Data. Είναι μια δυνατότητα που μας δίνει το σύστημα, για να μας διευκολύνει στην περίπτωση που πράγματι συμφωνεί. Και όμως, από πολλούς συναδέλφους αντιμετωπίζεται με φόβο, ότι η μη συμφωνία της προσυμπληρωμένης δήλωσης με τα βιβλία, είναι κάτι κακό.
Δεν αδικώ όμως τους συναδέλφους. Τα ίδια τα My Data αντί να προβληθούν ως προς τις δυνατότητες που έχουν στην ανταλλαγή των παραστατικών μεταξύ των συναλλασσόμενων, εξακολουθούν να προβάλλονται ως επιπλέον υποχρέωση των επιχειρήσεων, με αποτέλεσμα όλοι να φοβούνται, όχι αν έχουν εκδώσει σωστά το παραστατικό και αν έχουν αποδώσει σωστά τον φόρο, αλλά αν το σύστημά τους έχει κάνει σωστή διαβίβαση. Είναι θέμα νοοτροπίας. Και είναι σοβαρό. Γιατί η νομοθεσία και οι διαδικασίες, απευθύνονται σε ανθρώπους. Όχι σε ρομπότ.