Η φορολογική διοίκηση με μια σημαντική εγκύκλιο την ΠΟΛ 1094/17-4-15, έδωσε σαφείς απαντήσεις για τη φορολογική αντιμετώπιση των ποσών από υποτροφίες, χρηματικά βραβεία, βοηθήματα και οικονομικές ενισχύσεις.
Κατόπιν το 2017, με ακόμα ένα σημαντικό έγγραφο το:
“Αριθ. Πρωτ.: ΔΕΑΦ 1157677 ΕΞ2017/20-10-2017”, ήρθε και διαφοροποίησε την προηγούμενη ΠΟΛ 1094/2015 ως προς τη φορολογική μεταχείριση της ατομικής( προσωπικής υποτροφίας).
Παρακάτω παρατίθενται αυτούσια οι παραπάνω αποφάσεις.
ΠΟΛ.1094/17.4.2015
Φορολογική μεταχείριση των υποτροφιών, των χρηματικών βραβείων και των βοηθημάτων – οικονομικών ενισχύσεων
Αθήνα, 17 Απριλίου 2015
ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ
ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ
ΓΕΝΙΚΗ ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ ΔΗΜ. ΕΣΟΔΩΝ
ΓΕΝ. ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΗΣ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ
ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ ΑΜΕΣΗΣ ΦΟΡΟΛΟΓΙΑΣ
ΤΜΗΜΑ Α’
Ταχ. Δ/νση : Καρ. Σερβίας 10
Ταχ. Κωδ. : 101 84 ΑΘΗΝΑ
Πληροφορίες : Α. Κουσίδου
Τηλέφωνο : 210 3375316
FAX : 210 3375001
ΠΟΛ 1094/2015
ΘΕΜΑ: Φορολογική μεταχείριση των υποτροφιών, των χρηματικών βραβείων και των βοηθημάτων – οικονομικών ενισχύσεων.
Με αφορμή την υποβολή ερωτημάτων αναφορικά με το πιο πάνω θέμα, σας πληροφορούμε τα ακόλουθα:
1. Με τις διατάξεις της παρ. 2 του άρθρου 7 του ν. 4172/2013 ορίζονται οι κατηγορίες των εισοδημάτων που εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής του Κ.Φ.Ε.:
α) εισόδημα από μισθωτή εργασία και συντάξεις,
β) εισόδημα από επιχειρηματική δραστηριότητα,
γ) εισόδημα από κεφάλαιο και
δ) εισόδημα από υπεραξία μεταβίβασης κεφαλαίου.
2. Στην αιτιολογική έκθεση του άρθρου αυτού διευκρινίστηκε ότι «σε φόρο υπόκεινται μόνο τα εισοδήματα που εμπίπτουν σε μια από τις τέσσερις κατηγορίες που αναγνωρίζονται στο άρθρο αυτό και συνεπώς ό,τι δεν εμπίπτει στο εννοιολογικό πεδίο κανενός από τα αναφερόμενα εισοδήματα, δεν υπόκειται σε φόρο. Για παράδειγμα οι υποτροφίες ή τα χρηματικά βραβεία, που χορηγούνται από το δημόσιο ή άλλους φορείς, δεν υπάγονται σε καμία από τις αναγνωριζόμενες πηγές εισοδήματος και κατά τούτο δεν υπόκεινται σε φόρο».
3. Υποτροφίες που κατά τα ανωτέρω δεν εμπίπτουν στο εννοιολογικό πεδίο κανενός εκ των παραπάνω κατηγοριών εισοδήματος, νοούνται τα χρηματικά ποσά που καταβάλλονται από το Δημόσιο και από άλλους δημόσιους ή ιδιωτικούς φορείς (π.χ. Ν.Π.Δ.Δ., Ν.Π.Ι.Δ., οργανισμούς, ιδρύματα, κοινωφελείς περιουσίες του ν. 4182/2013, ιδιωτικές επιχειρήσεις κ.λπ.) ως οικονομική ενίσχυση σε σπουδαστές οποιασδήποτε αναγνωρισμένης εκπαιδευτικής βαθμίδας ή επαγγελματικής κατάρτισης με σκοπό την συνέχιση ή την ολοκλήρωση των σπουδών και την απόκτηση τίτλου σπουδών, για δίδακτρα, έξοδα διαμονής ή τροφεία κατά τη διάρκεια των σπουδών τους ή για τη βράβευσή τους, λόγω των εξαιρετικών επιδόσεών τους στις σπουδές τους.
Τα ποσά των υποτροφιών που καταβάλλονται από δημόσιους ή ιδιωτικούς φορείς προς τους υπαλλήλους τους ή τα τέκνα και λοιπούς συγγενείς αυτών, θα κρίνεται κατά περίπτωση αν συγκεντρώνουν τις πιο πάνω προϋποθέσεις ή αποτελούν εισόδημα των άρθρων 12 και 13 του ν. 4172/2013.
Τα ποσά που καταβάλλονται από τα ΑΕΙ, ΤΕΙ, ερευνητικές επιτροπές κ.λπ. σε ερευνητές ή προπτυχιακούς ή μεταπτυχιακούς φοιτητές ως αμοιβή για τη συμμετοχή τους σε ερευνητικά προγράμματα, καθώς και αυτά που καταβάλλονται από το ΕΚΕΦΕ Δημόκριτος κατά το διάστημα εκπόνησης διδακτορικής διατριβής χαρακτηρίζονται ως εισόδημα από μισθωτή εργασία ή επιχειρηματική δραστηριότητα, κατά περίπτωση.
4. Χρηματικά βραβεία που δεν εμπίπτουν στο εννοιολογικό πεδίο καμίας κατηγορίας εισοδήματος του ν. 4172/2013 νοούνται τα χρηματικά ποσά που καταβάλλονται σε φυσικά πρόσωπα ως χρηματικοί έπαινοι ή χρηματικά έπαθλα από το Δημόσιο ή άλλους δημόσιους ή ιδιωτικούς φορείς (π.χ. Ν.Π.Δ.Δ., Ν.Π.Ι.Δ., οργανισμούς, ιδρύματα, κοινωφελείς περιουσίες του ν. 4182/2013, ιδιωτικές επιχειρήσεις κ.λπ.), για την ηθική και υλική αμοιβή τους καθώς και την αναγνώριση και επιδοκιμασία των ατομικών ικανοτήτων ή επιδόσεων ή αρετών τους.
Τα χρηματικά βραβεία για να εξαιρεθούν από το φόρο εισοδήματος δεν πρέπει να αποτελούν κέρδος ή ωφέλεια για τους δικαιούχους από προσφερόμενη εργασία, αλλά απλώς να συμβολίζουν την αναγνώριση της προσπάθειας των βραβευόμενων προσώπων και να συμπληρώνουν την τιμητική διάκριση που τους απονέμεται.
Σε περίπτωση προκήρυξης διαγωνισμού με την υπόσχεση απονομής βραβείου για την εκτέλεση κάποιας εργασίας, η οποία θα πραγματοποιηθεί μετά τη διενέργεια του διαγωνισμού και το αποτέλεσμα της εργασίας (έργο) θα περιέλθει σύμφωνα με τους όρους της προκήρυξης στην ιδιοκτησία του αγωνοθέτη και όχι του διαγωνιζόμενου, του οποίου θα προκριθεί το έργο, το αθλοθετούμενο έπαθλο δεν αποτελεί βραβείο με την πιο πάνω έννοια, αλλά αμοιβή για την εκπόνηση του έργου που θα προκριθεί. Επομένως, ανεξαρτήτως της νομικής υπόστασης του φορέα που διενεργεί την προκήρυξη, στα πιο πάνω ποσά που καταβάλλονται με τη μορφή βραβείου δεν εφαρμόζονται απαλλακτικές διατάξεις.
Γενικά, τα χρηματικά βραβεία που καταβάλλονται από τον εργοδότη σε υπαλλήλους του για μελέτες, εφευρέσεις κλπ, εφόσον περιέρχονται στην κυριότητα του εργοδότη και αξιοποιούνται από αυτόν, αποτελούν εισόδημα από μισθωτή εργασία.
Τα χρηματικά βραβεία που καταβάλλονται στους υπαλλήλους οποιουδήποτε ιδιωτικού ή δημόσιου φορέα, για επιβράβευση των επιστημονικών ή καλλιτεχνικών επιδόσεών τους, καθώς και στα τέκνα τους για τις επιδόσεις τους στις γυμνασιακές ή ακαδημαϊκές τους σπουδές, αποτελούν τιμητική διάκριση και δεν συγκεντρώνουν τα εννοιολογικά στοιχεία του εισοδήματος από μισθωτή εργασία.
Τιμητική χορηγία προς επαγγελματίες καλλιτέχνες από το υπουργείο Πολιτισμού αποτελεί εισόδημα από επιχειρηματική δραστηριότητα, καθόσον δεν χαρακτηρίζεται ως βραβείο για την επιστημονική, καλλιτεχνική ή πνευματική του επίδοση.
5. Τα χρηματικά ποσά που καταβάλλονται ως οικονομική ενίσχυση – βοήθημα σε ευπαθείς κοινωνικές ομάδες (ηλικιωμένους, άτομα με ψυχωτικές παθήσεις, άστεγους, άπορους, άτομα με ειδικές ανάγκες κλπ), από το Δημόσιο, ή από άλλους δημόσιους ή ιδιωτικούς φορείς (π.χ. Ν.Π.Δ.Δ., Ν.Π.Ι.Δ., οργανισμούς, ιδρύματα, κοινωφελείς περιουσίες του ν. 4182/2013, ιδιωτικές επιχειρήσεις κ.λπ.), δεν εμπίπτουν σε καμία κατηγορία εισοδήματος του άρθρου 7 και επομένως δεν φορολογούνται.
6. Σε κάθε περίπτωση καταβολής υποτροφιών, χρηματικών βραβείων και βοηθημάτων-οικονομικών ενισχύσεων θα εξετάζεται από την φορολογική Διοίκηση, εάν τυχόν συγκαλύπτεται φορολογητέο εισόδημα ή παροχή σε είδος υποκείμενη σε φόρο.
Η Γεν. Γραμματέας Δημοσίων Εσόδων
Αικ. Σαββαΐδου
Ακριβές Αντίγραφο
Ο Προϊστάμενος του Αυτοτελούς Τμήματος Διοίκησης
Αριθμ. πρωτ.: ΔΕΑΦ 1157677 ΕΞ 2017 Φορολογική μεταχείριση ατομικής (προσωπικής) υποτροφίας
(Φορολογική μεταχείριση ατομικής (προσωπικής) υποτροφίας)
Κατηγορία: Φορολογία Εισοδήματος
Αριθ. Πρωτ.: ΔΕΑΦ 1157677 ΕΞ2017/20-10-2017ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ
ΓΕΝΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΗΣ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ
ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ ΑΜΕΣΗΣ ΦΟΡΟΛΟΓΙΑΣ
ΤΜΗΜΑ: Α’
Ταχ. Δ/νση:Καρ.Σερβίας 10
Ταχ. Κώδικας:10184 Αθήνα
Πληροφορίες:Δ. Παπαγιάννης
Τηλέφωνο:210.3375315-6
Fax:210.3375001
E-Mail:[email protected]
Url:www.aade.gr
Θέμα: Φορολογική μεταχείριση ατομικής (προσωπικής) υποτροφίας.
Αναφορικά με το πιο πάνω θέμα, σας γνωρίζουμε τα ακόλουθα:
1. Με τις διατάξεις της παρ.6 του άρθρου 24 του ν.4386/2016 προστέθηκαν τρία νέα εδάφια στην παρ.5 του άρθρου 28 του ν.4314/2014 με τα οποία ορίζεται ότι από 23.12.2014 οι δαπάνες των υποτροφιών που χορηγούνται από τα ερευνητικά κέντρα ή ινστιτούτα σύμφωνα με τους όρους της παρ.7 του άρθρου 28 του ν.4310/2014, από τα Α.Ε.Ι. σύμφωνα με το ν.4009/2011, όπως ισχύει και από το Ίδρυμα Κρατικών Υποτροφιών (Ι.Κ.Υ.), σύμφωνα με το ν.2158/1993 και το π.δ. 321/1999 είναι επιλέξιμες για συγχρηματοδότηση από τα ανωτέρω επιχειρησιακά προγράμματα. Τα χορηγούμενα από τις αιτίες αυτές ποσά δεν αποτελούν εισόδημα και δεν υπόκεινται σε οποιονδήποτε φόρο ή κράτηση. Η παρούσα διάταξη εφαρμόζεται και για τους μεταδιδακτορικούς συνεργάτες.
2. Με την ΠΟΛ.1094/17.4.2015 εγκύκλιο διευκρινίστηκε ότι υποτροφίες που δεν εμπίπτουν στο εννοιολογικό πεδίο κανενός εκ των κατηγοριών εισοδήματος της παρ.2 του άρθρου 7 του ν.4172/2013, νοούνται τα χρηματικά ποσά που καταβάλλονται από το Δημόσιο και από άλλους δημόσιους ή ιδιωτικούς φορείς (π.χ. Ν.Π.Δ.Δ., Ν.Π.Ι.Δ., οργανισμούς, ιδρύματα, κοινωφελείς περιουσίες του ν. 4182/2013, ιδιωτικές επιχειρήσεις κ.λπ.) ως οικονομική ενίσχυση σε σπουδαστές οποιασδήποτε αναγνωρισμένης εκπαιδευτικής βαθμίδας ή επαγγελματικής κατάρτισης με σκοπό την συνέχιση ή την ολοκλήρωση των σπουδών και την απόκτηση τίτλου σπουδών, για δίδακτρα, έξοδα διαμονής ή τροφεία κατά τη διάρκεια των σπουδών τους ή για τη βράβευσή τους, λόγω των εξαιρετικών επιδόσεών τους στις σπουδές τους.
3. Με την ίδια εγκύκλιο διευκρινίστηκε επίσης ότι τα ποσά που καταβάλλονται από τα Α.Ε.Ι., Τ.Ε.Ι., ερευνητικές επιτροπές, κ.λ.π. σε ερευνητές ή προπτυχιακούς ή μεταπτυχιακούς φοιτητές ως αμοιβή για τη συμμετοχή τους σε ερευνητικά προγράμματα, καθώς και αυτά που καταβάλλονται από το ΕΚΕΦΕ Δημόκριτος κατά το διάστημα εκπόνησης διδακτορικής διατριβής χαρακτηρίζονται ως εισόδημα από μισθωτή εργασία ή επιχειρηματική δραστηριότητα, κατά περίπτωση.
4. Μετά από όλα όσα αναφέρθηκαν πιο πάνω προκύπτει ότι μετά την εφαρμογή των διατάξεων της παρ.6 του άρθρου 24 του ν.4386/2016, ήτοι από 23.12.2014 και μετά, τα ποσά που καταβάλλονται στους δικαιούχους ως υποτροφίες (ερευνητές, μεταπτυχιακούς ή διδακτορικούς φοιτητές, μεταδιδακτορικούς συνεργάτες, κ.λ.π.) σύμφωνα με όσα ορίζονται από τις διατάξεις αυτές, προκειμένου για την εκτέλεση ερευνητικών έργων ή προγραμμάτων, δεν αποτελούν εισόδημα και δεν υπόκεινται σε φόρο, μη εφαρμοζόμενων στην περίπτωση αυτή των όσων, αναφέρονται για το θέμα αυτό στην ΠΟΛ.1094/17.4.2015 εγκύκλιό μας.
Ο ΔΙΟΙΚΗΤΗΣ ΤΗΣ ΑΝΕΞΑΡΤΗΤΗΣ ΑΡΧΗΣ ΔΗΜΟΣΙΩΝ ΕΣΟΔΩΝ
Γ. ΠΙΤΣΙΛΗΣ
- Ο γενικός κανόνας είναι ότι οι υποτροφίες ή τα χρηματικά βραβεία που χορηγούνται από το Δημόσιο ή άλλους φορείς δεν υπάγονται σε κάποια από τις πηγές εισοδήματος του Ν.4172/2013, άρα δεν φορολογούνται!
- Τα ποσά των υποτροφιών καταχωρούνται στους κωδικούς 781-782 του πίνακα 6 του Ε1.
- Μετά την εφαρμογή των διατάξεων της παρ.6 του άρθρου 24 του ν.4386/2016, ήτοι από 23.12.2014 και μετά, τα ποσά που καταβάλλονται στους δικαιούχους ως υποτροφίες (ερευνητές, μεταπτυχιακούς ή διδακτορικούς φοιτητές, μεταδιδακτορικούς συνεργάτες, κ.λ.π.) σύμφωνα με όσα ορίζονται από τις διατάξεις αυτές, προκειμένου για την εκτέλεση ερευνητικών έργων ή προγραμμάτων, δεν αποτελούν εισόδημα και δεν υπόκεινται σε φόρο, μη εφαρμοζόμενων στην περίπτωση αυτή των όσων, αναφέρονται για το θέμα αυτό στην ΠΟΛ.1094/17.4.2015 εγκύκλιό.
- Τα χρηματικά βραβεία για να εξαιρεθούν από το φόρο εισοδήματος δεν πρέπει να αποτελούν κέρδος ή ωφέλεια για τους δικαιούχους από προσφερόμενη εργασία, αλλά απλώς να συμβολίζουν την αναγνώριση της προσπάθειας των βραβευόμενων προσώπων και να συμπληρώνουν την τιμητική διάκριση που τους απονέμεται.
- Υπάρχουν περιπτώσεις βραβείων που αναφέρονται στην ΠΟΛ 1094/2015, τα οποία φορολογούνται κανονικά.
- Σε κάθε περίπτωση καταβολής υποτροφιών, χρηματικών βραβείων και βοηθημάτων-οικονομικών ενισχύσεων θα εξετάζεται από την φορολογική Διοίκηση, εάν τυχόν συγκαλύπτεται φορολογητέο εισόδημα ή παροχή σε είδος υποκείμενη σε φόρο.
