Χαρά Κίτσου
Achieve Performance Consultant Trainer & Coach
MSc Positive Psychologist & Psychology Coach (Hons), BSc licensed Psychologist (Hons), Systemic Constellations Counselor, EMDR Traumatherapist,
Ψυχολογική άνθιση και πανδημία
Πώς μπορώ να ανθίζω σε δύσκολους καιρούς;
Τι σημαίνει ο περίφημος όρος “ανθίζω” που έρχεται από την το χώρο της Θετικής Ψυχολογίας και κατακτά όλο και περισσότερο τόσο το ευρύ κοινό όσο και το χώρο των επιχειρήσεων;
Στο άκουσμα της λέξης ανθίζω έρχονται στο νου μας ανθισμένα φυτά στην καρδιά της άνοιξης. Πέρα από τα φυτά, θα δούμε ανθρώπους, οργανισμούς και κοινωνίες να ανθίζουν.
Η άνθιση είναι το πιο σημαντικό και πολλά υποσχόμενο ζήτημα που συναντάμε στην καρδιά της Θετικής Ψυχολογίας, την επιστήμη που μελετά, κατανοεί και αναπτύσσει τη βέλτιστη λειτουργία και τους παράγοντες που ωθούν τα άτομα, τους οργανισμούς και τις κοινωνίες να ευημερούν, να ακμάζουν και να ανθίζουν.
Πως ορίζεται άραγε η άνθιση για τον άνθρωπο;
Το ζήτημα της ευημερίας όσο απλό κι αν ακούγεται, τόσο πολυσύνθετο και πολυσυζητημένο παραμένει, από τους αρχαίους Έλληνες που το φιλοσόφησαν πρώτοι, μέχρι το σύγχρονο άνθρωπο που ακόμα αναζητά τα μυστικά της ευτυχίας. Και ποιος δεν θα ήθελε να είναι χαρούμενος και να ζει μια καλή ζωή.
Στη σημερινή εποχή η έννοια της προσωπική ευημερίας αποδίδεται με τον πολυδιάστατο όρο του «ανθίζειν και χαρακτηρίζεται από τη βέλτιστη ευημερία σε συναισθηματικό, ψυχολογικό και κοινωνικό επίπεδο.
Άνθιση! Στατικό χαρακτηριστικό ή δυναμική διαδικασία;
Είναι σημαντικό να διευκρινίσουμε ότι η άνθιση δεν αποτελεί χαρακτηριστικό γνώρισμα, κάτι που έχει ή δεν έχει ένα άτομο. Δεν πρόκειται για μια στατική, αμετάβλητη κατάσταση του ‘ποιος είμαι’, αλλά για μια δυναμική διαδικασία που απαιτεί δράση και προσωπική ενέργεια. Ο καθένας μπορεί να ανθίσει, φτάνει να το βάλει στόχο και να καταβάλει προσπάθεια.
Παρόλη την αύξηση του κινήματος για την κατάκτηση της άνθισης και της ευημερίας, την διαρκή ευαισθητοποίηση, τις ενέργειες και τις δράσεις που πραγματοποιούνται ανά τον κόσμο, μόνο το 40% του ατόμων παγκοσμίως ανθίζει.
Μπορώ να ανθίζω σε δύσκολους καιρούς;
Τι μπορεί να μας προσφέρει η επιστήμη της Θετικής Ψυχολογίας και η άνθιση σε δύσκολους καιρούς, όπως αυτός της πανδημίας; Μετά από τόσους μήνες σε συνθήκες πανδημίας ήταν εξαιρετικά δύσκολο για τους περισσότερους από μας να διατηρήσουμε την αισιοδοξία μας. Οι μελέτες μας έχουν δείξει πως όσο υψηλότερα επίπεδα άνθισης κι ευημερίας έχουμε, όχι μόνο αντιμετωπίζουμε αποτελεσματικότερα τις αντίξοες συνθήκες και τις ασθένειες σε ψυχολογικό επίπεδο, αλλά ανακάμπτουμε πιο γρήγορα ακόμα σε επίπεδο οργανισμού στην περίπτωση που ασθενήσουμε. Είναι σημαντικό να κατανοήσουμε πως η άνθιση δεν είναι μια θετική διάθεση που μπορεί να αναιρεθεί από εξωτερικά αρνητικά γεγονότα. Πρόκειται στην ουσία για έναν τρόπο αντίληψης, μια νοοτροπία ανάπτυξης που λειτουργεί ως πηγή δύναμης κι ελπίδας, η αξία της οποίας που γίνεται ακόμα πιο πολύτιμη όταν αντιμετωπίζουμε αντίξοες συνθήκες.
Μετά την πανδημία τι;
Όταν δούμε την έξοδο από το τούνελ της πανδημίας ποια χαρακτηριστικά θα μετράνε; Ποιος θα επιβιώσει καλύτερα; Ποιος θα αναπτύξει ανθεκτικότητα; Ποιος θα είναι αποτελεσματικός ηγέτης; Ποιος θα είναι παραγωγικός; Ποιο άτομο και ποιος οργανισμός θα ανθίζει; Η απάντηση βρίσκεται στην θετική στάση και τη φιλοσοφία που στηρίζεται στην αισιοδοξία και την ελπίδα. Πρόκειται για μια στάση χαρακτηριστική των ατόμων που ανθίζουν. Σχεδιάζουν το μέλλον και προχωράνε απολαμβάνοντας τα θετικά αντιμετωπίζοντας παράλληλα τις αναπόφευκτες προκλήσεις και τις δοκιμασίες που έρχονται στην καθημερινότητα.
Αυτό είναι και το θετικό της Θετικής Ψυχολογίας. Προλαβαίνοντας και τους επικριτές που την έχουν ταυτίσει με την ευτυχιοκρατία και το σύνδρομο της Πολυάννας, η επιστήμη αυτή έρχεται να βοηθήσει τα άτομα να αναγνωρίσουν τις πηγές και τις δυνάμεις τους με στόχο όχι απλά να επιβιώνουν και ξεπερνάνε δυσκολίες, αλλά να ευημερούν και να ανθίζουν. Όσο περισσότερο ευημερούν τόσο πιο εύκολά ξεπερνάνε τα αρνητικά με αποτέλεσμα να κινούνται σε μια τροχιά ανοδικής ελικοειδούς σπείρας που εξασφαλίζει άνθιση κι ευημερία που διαρκεί στο χρόνο ανεξάρτητα από τις εξωτερικές συνθήκες.
Τι μπορώ να κάνω στην πράξη για να ανθίζω
Η άνθιση έρχεται μέσα από την πράξη και γίνεται πολύ πιο αποτελεσματική όταν εισάγουμε τη Θετικής Ψυχολογία στην καθημερινή μας ζωή τόσο την προσωπική όσο και την επαγγελματική.
Ακολουθεί ένας δεκάλογος με την υπογραφή της επιστήμης της Θετικής Ψυχολογίας που υπόσχεται να φέρει την άνθιση. Ο οδηγός αυτός μπορεί να αποτελέσει ένα πρόγραμμα θετικής παρέμβασης για την ενίσχυση της άνθισης και της ευημερίας για 10 εβδομάδες. Κάθε εβδομάδα μπορούμε να εστιάζουμε στο αντίστοιχο βήμα.
1.Μιλάω θετικά
Βρίσκω έναν θετικό λόγο να πω σε κάποιον
Απομνημονεύω ένα θετικό απόφθεγμα ή κείμενο
2.Κινούμαι δυναμικά
Αφιερώνω μισή ώρα τη μέρα για ήπια άσκηση
3.Έρχομαι σε επαφή με τη φύση
Αφιερώνω μισή ώρα να έρχομαι σε επαφή και να παρακολουθώ το φυσικό περιβάλλον που μου αρέσει
4.Κάνω Θετικές πράξεις
Κάνω κάτι μικρό θετικό για έναν κοντινό μου άνθρωπο ή συνεργάτη
5.Ψάχνω τη θετική πλευρά
Εντοπίζω 3 θετικά πράγματα που συνέβησαν στην μέρα μου ακόμα και πολύ μικρά
6.Θρέφομαι ισορροπημένα
Χτίζω μια ισορροπημένη & υγιεινή διατροφή για να εξασφαλίζω την ενέργεια που χρειάζομαι καθημερινά
7.Αναπληρώνω δυνάμεις
Φροντίζω την επαρκή ξεκούραση και τον ισορροπημένο ύπνο αποφεύγοντας κινητό και συσκευές που θα μου ανασπάσουν την προσοχή και θα προσθέσουν κόπωση όταν πλησιάζει η ώρα του ύπνου
8.Μειώνω stress
Αφιερώνω 15 λεπτά σε ένα ήρεμο χώρο, αδειάζοντας τις πολλές σκέψεις κι εστιάζοντας στην ήρεμη αναπνοή
9.Εξασκώ την καλοσύνη
Κάνω μικρές τυχαίες πράξεις καλοσύνης για τους γύρω μου ή προσφέρω τη βοήθειά μου σε κάποιον άγνωστο που τη χρειάζεται
10.Αναγνωρίζω τι με ανθίζει
Παρατηρώ τι με κάνει να ανθίζω και το εξασκώ όσο πιο περισσότερο μπορώ.
Πρόσφατη έρευνα που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Journal of Positive Psychology έδειξε πως οι συμμετέχοντες που ακολούθησαν πρόγραμμα εξάσκησης των 10 εβδομάδων , όχι μόνο αυξήσαν τον επίπεδο της άνθισής τους αλλά το διατηρήσαν ακόμα και 12 εβδομάδες μετά.
Το όραμα της άνθισης
Εμείς στην Achieve Performance μοιραζόμαστε το όραμα της διάδοσης και της ανάπτυξης της άνθισης. Κάθε άτομο, κάθε οργανισμός που οδεύει προς την άνθιση, είναι τεράστιο επίτευγμα για μας. Ακολουθώντας την ρήση η ισχύς εν τη ενώσει, στηρίζουμε και διαδίδουμε το θετικό μήνυμα «η άνθιση εν τη ενώσει» σε κάθε ευκαιρία.
Η ΠΑ.Ε.ΛΟ είναι για μας ένας χώρος που μπορούν να ενώνονται διαφορετικές φωνές και δυνάμεις, ένα πρόσφορο έδαφος για καλλιεργούνται και να ανθίζουν ιδέες, οράματα, άνθρωποι, οργανισμοί και κοινωνίες ολόκληρες. Όσο περισσότερα θετικά περιβάλλοντα δημιουργούμε κι όσο περισσότερους σπόρους φυτεύουμε γύρω μας, τόσο περισσότεροι άνθρωποι κι οργανισμοί θα ανθίζουν.
