Διευθυντικό δικαίωμα και κατάχρηση του. Ένα πολύ χρήσιμο άρθρο της Μαρίας Μούκα!

Μαρία Σ. Μούκα

Λογίστρια –Φοροτεχνικός Α’ τάξης .

Επιστημονική συνεργάτιδα του taxvoice.gr

Email επικοινωνίας: [email protected]

ΔΙΕΥΘΥΝΤΙΚΟ ΔΙΚΑΙΩΜΑ –  ΟΡΙΣΜΟΣ – ΚΑΤΑΧΡΗΣΗ ΔΙΕΥ/ΚΟΥ ΔΙΚ/ΤΟΣ

Ο εργοδότης, είναι ένα φυσικό ή νομικό πρόσωπο, που συνδέεται με προφορική η γραπτή συμφωνία με τον εργαζόμενο. Η λέξη εργοδότης, στην αρχαία ελληνική συντάσσεται ως εξής : έργον + δότης.

Άρα, με απλά λόγια, ο εργοδότης, είναι ο άνθρωπος εμπιστοσύνης και εχεμύθειας στην επιχείρηση και οφείλει :

1. Nα παρέχει στον εργαζόμενο, όλο τον απαραίτητο εξοπλισμό και τις εγκαταστάσεις, για να εκτελέσει σωστά την εργασία του
2. Να του καταβάλλει την συμφωνημένη αμοιβή και την κοινωνική του ασφάλιση
3. Επίσης τα επιδόματα και τα δώρα που δικαιούται
4. Να δίνει στον εργαζόμενο τις άδειες του (κανονική, μητρότητα, ασθένεια κλπ)
5. Να εκτιμάει να προβλέπει και να αποφεύγει τους κινδύνους που πιθανόν να προκύψουν.
6. Να παρέχει τις κατάλληλες οδηγίες στους προϊστάμενους των τμημάτων και στην συνέχεια αυτοί στους υφιστάμενους τους,
7. Να θέτει τους στόχους της επιχείρησης και το πως αυτοί θα εκτελεστούν σωστά και άμεσα
8. Να ακούει και να επιλύει τα προβλήματα των σχέσεων των εργαζομένων, για την καλύτερη και την πιο ομαλή λειτουργία της επιχείρησης

Όμως, εδώ γεννάται το ερώτημα «μπορεί ο εργοδότης αυτό το δικαίωμα του να το εξασκεί απεριόριστα και ανεξέλεγκτα»;

Όπως πολύ ωραία, αναφέρει ο Δικηγόρος – εργατολόγος στην ιστοσελίδα του,Γιάννης Καρούζος και Συνεργάτες, περί διευθυντικού δικαιώματος, ο εργοδότης δεν μπορεί να κάνει απεριόριστη και ανεξέλεγκτη χρήση του δικαιώματος του γιατί περιορίζεται 1) από την ατομική σύμβαση εργασίας που συνάπτει με τον εργαζόμενο και 2) από τον Aστικό Kώδικα και συγκεκριμένα το άρθρο 281 που αναφέρεται στην κατάχρηση του δικαιώματος του. Άρα οφείλει, να το εξασκεί σύμφωνα με την καλή πίστη και τα χρηστά ήθη, καθώς επίσης και από την συλλογική σύμβαση εργασίας, όπου ορίζεται ή τον εσωτερικό κανονισμό εργασίας. Τον τελικό έλεγχο πάντα έχουν τα πολιτικά δικαστήρια.

Τι σημαίνει όμως κατάχρηση διευθυντικού δικαιώματος ; πότε συνεπάγεται αυτό ; Όπως αναφέρει σε άρθρο της «περί διευθυντικού δικαιώματος», στην ιστοσελίδα της η εταιρία PIM , κατάχρηση δικαιώματος έχουμε όταν :

1. Σε περίπτωση τροποποιητικής καταγγελίας. Ο εργοδότης, προτείνει τροποποίηση των ωρών των εργασιακών σχέσεων και ο εργαζόμενος μπορεί είτε να τις δεχτεί, ή να τις απορρίψει με επακόλουθο την απόλυση του. Το κύρος της απόλυσης, ελέγχεται δικαστικά για να διαπιστωθεί αν γίνεται κατάχρηση του διευθυντικού δικαιώματος, που θα επιφέρει την ακύρωση της απόλυσης. Σε αυτή την περίπτωση ο εργαζόμενος συνεχίζει να παρέχει κανονικά την εργασία του,
2. Μετάθεση του εργαζόμενου συνδικαλιστή σε άλλο τόπο εργασίας, για να περιοριστεί η δυνατότητα δράσης του και το ενδεχόμενο απεργιακών κινητοποιήσεων των άλλων εργαζόμενων της επιχείρησης .Το διευθυντικό δικαίωμα εδώ είναι καταχρηστικό και παράνομο.
3. Μεταβολή του τόπου παροχής εργασίας του μισθωτού. Αν αυτό γίνεται με τρόπο, που να προκαλεί ριζική αλλαγή στον τρόπο διαβίωσης του μισθωτού . Άρα ο εργοδότης, δεν έχει την εξουσία να μεταθέτει τον εργαζόμενο σε άλλη πόλη ή περιφέρεια, παρά μόνο αν ορίζεται από την Σ.Σ.Ε, ή από την σύμβαση εργασίας,
4. Η απρόκλητη για χάρη διασκέδασης (καζούρα) συμπεριφορά του εκπροσώπου της επιχείρησης, προς τον εργαζόμενο, συνιστά μονομερή βλαπτική μεταβολή της συμβάσης εργασίας.
5. Ο υποβιβασμός της θέσης του εργαζόμενου. Πχ κάποιος που είχε προσληφθεί ως εργάτης και κατόπιν συμφωνίας απασχολήθηκε ως υπάλληλος, απαγορεύεται να απασχοληθεί και πάλι σε θέση εργάτη,
6. Περιορισμός του μισθωτού σε ορισμένα από τα είδη της εργασίας του, που εκτελούσε και η μείωση των αποδοχών του. Αυτό γίνεται σε συμφωνία με τον εργαζόμενο και όχι μονομερώς.
7. Μείωση των ωρών εργασίας με αντίστοιχη μείωση των αποδοχών
8. Η διακοπή της υπερωριακής ή της κατά Κυριακής εργασίας, ή της εργασίας εκτός έδρας, όταν έχει γίνει κατόπιν συμφωνίας εργαζόμενου και εργοδότη και όχι μονομερώς από τον εργοδότη.
9. Η άρνηση του εργοδότη, να άρει την επιβληθείσα πειθαρχική ποινή, που επέβαλε για ανύπαρκτο πειθαρχικό παράπτωμα, που μειώνει την προσωπικότητα του εργαζομένου
10. Η αποστολή του μισθωτού εκτός έδρας, είναι δικαίωμα του εργοδότη και υποχρέωση του μισθωτού, αλλά όπως όλα τα δικαιώματα, έτσι και αυτό, πρέπει να ασκείται στα πλαίσια της καλής πίστης και των χρηστών ηθών. Η υπέρβαση αυτών των οριων, απο την πλευρα του εργοδότη, παρέχει το δικαίωμα στον εργαζόμενο, να μην υπακούσει την εντολή του, πχ όταν ο εργοδότης αξιώνει από τον μισθωτό, να αναχωρήσει από την έδρα του αμέσως, μετά την λήξη του ωραρίου εργασίας, ενώ κρίνεται ότι δεν συντρέχει εξαιρετική ανάγκη.
11. Ο εργοδότης μπορεί να ασκήσει σε κατάσταση διαθεσιμότητας το προσωπικό του, εφόσον αποδεδειγμένα ο κύκλος εργασιών του, δεν του επιτρέπει την απασχόληση ολόκληρου, ή μέρος αυτού. Τα δικαστήρια εξετάζουν μόνο, αν το σχετικό δικαίωμα ασκήθηκε καταχρηστικά, δηλαδή να υπερβαίνει τα όρια που ορίζονται στο άρθρο 281 του ΑΚ.

Σχετικά Links – βιβλιογραφία :

• https://www.e-orologia.gr/cms/viewContents.aspx?id=218663
• https://www.pim.gr/content_page/item/962-2014-06-10-10-01-05
• http://www.mlsi.gov.cy/mlsi/dli/dliup.nsf/All/9F1582EBA76780CBC2257E0A0039580A/$file/Ypoxreosis_Ergodoton&_Avtoergodotoumenona.pdf
• https://dikigorosergatologos.gr/newsfeed/item/27-dieuthintiko-dikaioma-kai-kataxristiki-tou-askisi/27-dieuthintiko-dikaioma-kai-kataxristiki-tou-askisi.html
• Λεξικό της σύγχρονης οικονομίας – Εκδόσεις Σταφυλίδη
• Αστικός Κώδικας και εισαγωγικός νόμος (κριτική έκδοση 2003) – Ι.Σ Σπυριδάκη – εκδόσεις Σάκκουλα
• Οδηγός εργασιακών σχέσεων – Μηλτιάδης Δ Μπουλέρος – Εκδόσεις Βροτέας
• Εργατικά μισθοδοσίες ασφαλιστικά – Ιωάννης Δ Καραγιάννης -17^η έκδοση 2014.

Eπόμενο άρθρο: Καταστρατήγηση της συμβάσης εργασίας