Οι μόνιμες και οι προσωρινές διαφορές λογιστικής και φορολογικής βάσης, με πολύ απλά λόγια!
Πρακτικά θέματα για νέους λογιστές.
Δουκέρης Αναστάσιος
Λογιστής-Φοροτεχνικός Α’ τάξης.
Αρθρογράφος-Σύμβουλος επιχειρήσεων-Ιδιωτών.
Νούσης Γιώργος
Λογιστής-Φοροτεχνικός. Σύμβουλος Επιχειρήσεων
BNP Tax Advisory Services Certified Tax Acc. O.E.E. Grade A’
Η έλευση των ΕΛΠ στα λογιστικά μας δρώμενα, επέφερε σημαντικές αλλαγές, τόσο στη λειτουργία των λογιστηρίων, όσο και στις μέχρι τότε καθημερινές μας συνήθειες στον εργασιακό μας χώρο.
Νέοι ορισμοί, νέα δεδομένα στη νομολογία και τις φορολογικές προεκτάσεις, ήρθαν να αναδείξουν αφενός λογιστικές έννοιες που οι μικρές επιχειρήσεις δεν χρησιμοποιούσαν και αφετέρου να φέρουν την απλότητα της Λογιστικής Επιστήμης στο προσκήνιο, σε σχέση με το προϋπάρχον πιο τυπολατρικό καθεστώς.
Αν και το πνεύμα του νομοθέτη σε γενικές γραμμές, ήταν να φέρει έναν αέρα ανανέωσης στο λογιστικό πλαίσιο λειτουργίας της αγοράς, δεν έλειψαν και οι υπερβολές, κατά την άποψη πολλών συναδέλφων, που οφείλουμε πάντα να αναφέρουμε.
Χαρακτηριστικό παράδειγμα ενός σύνθετου πλαισίου λογιστικής παρακολούθησης, ιδίως για τα απλογραφικά βιβλία, που αποτελούν και τον κύριο όγκο από την σκοπιά των ελληνικών μικρομεσαίων επιχειρήσεων, είναι η παρακολούθηση τόσο της λογιστικής, όσο και της φορολογικής βάσης των εσόδων και εξόδων.
Για το συγκεκριμένο, ζωτικής σημασίας ζήτημα, υπάρχει πλούσιο υλικό, τόσο σε επίπεδο νομολογίας, όσο και αρθρογραφίας. Από την πλευρά μας, όπως κάνουμε πάντα, θα προσπαθήσουμε με απλό τρόπο, να το αναδείξουμε, ώστε να γίνει και αντιληπτό σαν τεχνική και τρόπος σκέψης και παρουσίασης, ως προς την ορθή απεικόνιση των λογιστικών και φορολογικών μας βιβλίων και εντύπων.
Κατ’ αρχάς θα πρέπει να καταστήσουμε σαφές ότι οι οντότητες, οφείλουν να παρακολουθούν τόσο τη λογιστική, όσο και τη φορολογική βάση των εσόδων και εξόδων τους, εφόσον αυτές διαφέρουν, με οποιοδήποτε πρόσφορο και ασφαλή τρόπο, ώστε να μπορούν να εξαχθούν οι απαραίτητες πληροφορίες για την σύνταξη των χρηματοοικονομικών καταστάσεων, τη σύνταξη φορολογικών δηλώσεων και την διασφάλιση της δυνατότητας διενέργειας ελέγχων.
Τι σημαίνει όμως με απλά λόγια παρακολούθηση της λογιστικής και φορολογικής βάσης;
Πρακτικά λοιπόν, αν ανατρέξουμε στη νομολογία και τους ορισμούς των λογιστικών εννοιών, διαπιστώνουμε πως:
Λογιστική βάση είναι η απεικόνιση των εσόδων και εξόδων από την σκοπιά της λογιστικής επιστήμης και συγκεκριμένα, υπό το πρίσμα του νόμου 4308/2014.
Φορολογική βάση είναι αντίστοιχα η απεικόνιση των εσόδων και εξόδων, υπό την οπτική της φορολογικής διοίκησης και συγκεκριμένα του ν.4172/2013.
Γιατί όμως να διαφέρουν η λογιστική και φορολογική βάση;
Η αλήθεια είναι ότι στις πολύ μικρές οντότητες των ΕΛΠ, οι 2 βάσεις συνήθως ταυτίζονται, εκτός ελάχιστων εξαιρέσεων.
Όσο μεγαλύτερο μέγεθος έχει η οντότητα, τόσο συχνότερο είναι το φαινόμενο να διαφέρουν η λογιστική και φορολογική βάση, κάνοντας και πιο σύνθετη την ορθή λογιστική παρακολούθηση από την πλευρά των συναδέλφων.
Στο σημείο αυτό, οφείλουμε να υπενθυμίσουμε ότι οι διαφορές της λογιστικής και φορολογικής βάσης, διακρίνονται σε μόνιμες και προσωρινές.
Με βάση την Λογιστική Οδηγία και το παράρτημα του Ν.4308/2014 και με απλά λόγια:
Προσωρινές είναι οι διαφορές που δύνανται να αναστραφούν στο μέλλον, επηρεάζοντας τα φορολογικά της αποτελέσματα.
Μόνιμες ή αλλιώς οριστικές είναι οι διαφορές που στην κλειόμενη χρήση επηρεάζουν τα φορολογικά αποτελέσματα και συνεπώς δεν μπορούν να αναστραφούν στο μέλλον.
Τεχνικά μιλώντας, οι προσωρινές διαφορές απεικονίζονται μέσω του πίνακα Ε του Ε3, ενώ οι οριστικές μέσω του εντύπου φορολογικής αναμόρφωσης δαπανών.
Θα κλείσουμε το άρθρο μας με 2 απλά παραδείγματα που απεικονίζουν τις προσωρινές και μόνιμες διαφορές της λογιστικής και φορολογικής βάσης και στο μέλλον θα επανέλθουμε με πιο εξειδικευμένα άρθρα, αναλύοντας μεμονωμένες περιπτώσεις για αυτό το πολύ σημαντικό ζήτημα.
Α) Παράδειγμα προσωρινών διαφορών λογιστικής και φορολογικής βάσης:
Η οντότητα Α, ατομική επιχείρηση με απλογραφικά βιβλία, έχει καταχωρίσει στα λογιστικά της βιβλία, με βάση τις αρχές του δεδουλευμένου και της αυτοτέλειας των χρήσεων σαν δαπάνη τις ατομικές της ασφαλιστικές εισφορές στον ΕΦΚΑ, για τη χρήση του 2020, με βάση τα εκδοθέντα ειδοποιητήρια. Η λογιστική βάση λοιπόν του εξόδου χρήσης των εισφορών θα είναι 12*220= 2640 ευρώ.
Πέραν της λογιστικής διάστασης του εξόδου αυτού, υπάρχει και η φορολογική του διάσταση, με βάση τον Κώδικα Φορολογίας Εισοδήματος, Ν.4172/2013 και τις αντίστοιχες εγκυκλίους του επί του θέματος. Με βάση λοιπόν τον φορολογικό νομοθέτη, οι ασφαλιστικές εισφορές των μη μισθωτών, εκπίπτουν φορολογικά στο έτος καταβολής τους, χωρίς να εξετάζεται αν η πληρωμή τους είναι εμπρόθεσμη ή εκπρόθεσμη, με βάση τις προθεσμίες της ασφαλιστικής νομοθεσίας.
Στο παράδειγμα μας, η ατομική επιχείρηση κατέβαλλε για τις εισφορές της 2.000 ευρώ, μέσα στο φορολογικό έτος 2020, οι οποίες θα αναγνωριστούν και σαν φορολογικό έξοδο της χρήσης αυτής. Υφίσταται λοιπόν μια προσωρινή διαφορά, που μπορεί να αναστραφεί στο μέλλον, επηρεάζοντας το φορολογικό αποτέλεσμα μιας επόμενης χρήσης, κατά την οποία θα καταβληθούν οι εισφορές (2640-2000=640 ευρώ), που δεν καταβλήθηκαν το έτος 2020.
Η διαφορά αυτή θα απεικονιστεί στο Ε3 του φορολογικού 2020, στον πίνακα Ε, επηρεάζοντας το αντίστοιχο φορολογικό αποτέλεσμα και στην ουσία αναγνωρίζοντας ως πραγματικό έξοδο φορολογικά το ποσό των 2.000 ευρώ και όχι των 2.640 ευρώ.
Β) Παράδειγμα μόνιμων διαφορών λογιστικής και φορολογικής βάσης:
Η οντότητα Α, κατέβαλλε κατά το φορολογικό έτος 2020, ποσό ύψους 5.000 ευρώ, για προσωπικές καταναλωτικές δαπάνες του επιχειρηματία, με αντίστοιχα παραστατικά(τιμολόγια).
Οι δαπάνες αυτές καταχωρήθηκαν στα βιβλία σαν λογιστικό έξοδο χρήσης. Παράλληλα όμως ο φορολογικός νομοθέτης, δεν αναγνωρίζει τις δαπάνες αυτές, ώστε να διαμορφώσουν το φορολογικό αποτέλεσμα (άρθρα 22, 23 Ν.4172/2013). Η τεχνική τακτοποίηση, ουσιαστικά αφαίρεσης τους από το φορολογικό αποτέλεσμα θα πραγματοποιηθεί μέσω του εντύπου της φορολογικής αναμόρφωσης του Ε3(δαπάνες μη εκπιπτόμενες).
Με αυτό τον τρόπο η μη αναγνώριση τους, τακτοποιείται στην κλειόμενη χρήση και η χρονική τους διευθέτηση στον παρόντα χρόνο, μη δίνοντας δυνατότητα αναστροφής του φορολογικού αποτελέσματος στο μέλλον.
Καλή δύναμη σε όλους τους συναδέλφους!
Πηγή: taxheaven.gr
