Διατακτικές σίτισης: Φορολογικός και Ασφαλιστικός Χειρισμός μετά τον Νόμο 5006/2022!

Διατακτικές Σίτισης:

Φορολογικός και Ασφαλιστικός Χειρισμός μετά τον Νόμο 5006/2022

Η διάθεση διατακτικών σίτισης συνιστά ένα ευρέως διαδεδομένο εργαλείο που πολλές επιχειρήσεις σήμερα επιλέγουν να εφαρμόσουν για δύο κυρίως λόγους. Ο πρώτος είναι η αύξηση ικανοποίησης των εργαζομένων που λαμβάνουν τις διατακτικές αυτές, καθώς η τόνωση της αγοραστικής τους δύναμης οδηγεί σε περαιτέρω ενίσχυση της αποδοτικότητάς τους και, ο δεύτερος είναι μια σειρά από οφέλη που συνοδεύουν την επιλογή των διατακτικών, φορολογικά και εργατικά/ασφαλιστικά.

Οι διατακτικές σίτισης διατίθενται από τον εργοδότη στον εργαζόμενο είτε σε έντυπη είτε σε ηλεκτρονική μορφή, και λειτουργούν αντί απευθείας χορήγησης τροφής (ελαφρύ γεύμα, γεύμα, δείπνο), κατά τη διάρκεια του ημερήσιου εργάσιμου χρόνου και κατά την ώρα του διαλείμματος, ανεξάρτητα αν ο χρόνος του διαλείμματος είναι αμειβόμενος.

Αποτελούν ουσιαστικά παραγωγικές και λειτουργικές δαπάνες των επιχειρήσεων, εφόσον εξυπηρετούν λειτουργικές τους ανάγκες, συμβάλλουν στην αύξηση της παραγωγικότητάς τους και στην ποιότητα των συνθηκών εργασίας ή αποτελούν μέτρα για την υγιεινή και ασφάλεια των εργαζομένων και χορηγούνται προσωπικά προς τους δικαιούχους, μόνο αυτούσια και όχι σε χρήμα.

Η Φορολογική Διοίκηση και κατά το παρελθόν ρητά ρύθμιζε τη φορολογική αντιμετώπιση των διατακτικών , η οποία μάλιστα προέβλεπε απαλλαγή από τη συμπερίληψη στο εισόδημα από μισθωτή εργασία, υπό προϋποθέσεις που θα αναφερθούν. Δεν ήταν όμως ξεκάθαρος ο τρόπος χειρισμού των διατακτικών από την πλευρά της ασφαλιστικής νομοθεσίας, κάτι που όμως άλλαξε με το άρθρο 43 του Νόμου 5006, όπως ψηφίστηκε την 22-12-2022, με το συγκεκριμένο άρθρο να τίθεται σε εφαρμογή από 1-1-2023 (παρ.2 άρ.46 ίδιου νόμου).

Το παρόν κείμενο αρχίζει με μια σύντομη ανασκόπηση του ισχύοντος φορολογικού πλαισίου, έπειτα  επιχειρείται η αποτύπωση του νέου ασφαλιστικού πλαισίου λειτουργίας των διατακτικών και, τέλος, παρατίθεται ένα παράδειγμα λογιστικής εγγραφής με βάση τα ΕΛΠ και το ΕΓΛΣ.

Φορολογικό Πλαίσιο

Ο φορολογικός χειρισμός δεν άλλαξε με τον Ν 5006/2022. Έτσι εξακολουθεί να ισχύει το Άρθρο 14 του Κώδικα Φορολογίας Εισοδήματος (Ν 4172/2013)  , σύμφωνα με το οποίο:

«Άρθρο 14. “Απαλλαγές εισοδήματος από μισθωτή εργασία και συντάξεις”

Παρ. 1. Από τον υπολογισμό του εισοδήματος από μισθωτή εργασία και συντάξεις εξαιρούνται:

……………………………….

ζ)  η αξία των διατακτικών σίτισης αξίας έως έξι (6) ευρώ ανά εργάσιμη ημέρα»

Σύμφωνα και με το εγγ.1093102/1730/Α0012/18.10.2005  η θέση της Φορολογικής Διοίκησης είναι ότι η αξία των διατακτικών σίτισης δεν θα περιληφθεί στο εισόδημα από μισθωτές υπηρεσίες εφόσον δεν υπερβαίνει το ποσό των 6 ευρώ ανά εργαζόμενο για κάθε εργάσιμη ημέρα, ενώ, σε επίπεδο μηνός, η συνολική αξία των διατακτικών σίτισης που δεν θεωρείται εισόδημα είναι μέχρι 132 ευρώ (6 ευρώ χ 22 εργάσιμες ημέρες*).

Επίσης ρητά αναφέρεται στο ίδιο έγγραφο, ότι, ο χρόνος έκδοσης των διατακτικών σίτισης (μέρα, μήνας, έτος) είναι από φορολογική άποψη αδιάφορος.
Συνάγεται λοιπόν ότι, θα μπορούσαν οι διατακτικές σίτισης, αντί ανά ημέρα ή μήνα, να δοθούν για παράδειγμα όλες μαζί στο τέλος του έτους που αφορούν.

Βάσει των ανωτέρω, η Φορολογική Διοίκηση, σε ετήσια βάση, θεωρεί πως η μέγιστη αξία από διατακτικές σίτισης που δεν θεωρούνται ως εισόδημα από μισθωτή εργασία για τον εργαζόμενο ανέρχεται στο ποσό των 1.584,00 ευρώ, δηλαδή 6 ευρώ χ 22 ημέρες χ 12 μήνες.

Ωστόσο στην πράξη, με τον συνυπολογισμό της μη παροχής εργασίας λόγω αδειών, ο υπολογισμός που τελικά λαμβάνει χώρα για τον προσδιορισμό του μέγιστου ύψους διατακτικών που δεν θεωρείται ως εισόδημα από μισθωτή εργασία είναι 6 ευρώ χ 22 ημέρες χ 11 μήνες, συνεπώς μέγιστο ετήσιο ποσό 1.452 ευρώ ανά εργαζόμενο. 

Ασφαλιστικό Πλαίσιο

Με το άρθρο 43 του Ν.5006 τροποποιήθηκε η παρ. 1 του αρ.145 του Κώδικα Ατομικού Εργατικού Δικαίου (π.δ 80/2022, Α’ 222) και η παρ.1 του κωδικοποιηθέντος άρθρου 9 του Ν.2336/1995 (Α’189) με την προσθήκη τρίτου εδαφίου.

Πιο συγκεκριμένα, από την 1/1/2023 και έπειτα, οι χορηγούμενες διατακτικές σίτισης από τον εργοδότη στους εργαζομένους είτε σε έντυπη είτε σε ηλεκτρονική μορφή, εμπίπτουν στην έννοια των παροχών σε είδος, όπως αυτές ορίζονται στα δύο πρώτα εδάφια της παρ.1, άρ.145, οι οποίες δεν περιλαμβάνονται στις τακτικές αποδοχές των εργαζομένων, δεν θεωρούνται εισόδημα από μισθωτές υπηρεσίες ούτε υπόκεινται σε κοινωνικο-ασφαλιστικές ή άλλες κρατήσεις εφόσον όμως ισχύουν οι κάτωθι προϋποθέσεις:

1. χορηγούνται σε μηνιαία βάση από τον εργοδότη στους εργαζομένους για την κάλυψη των αναγκών διατροφής τους κατά τη διάρκεια της εργασίας τους
2. η αξία τους δεν υπερβαίνει το ποσό των έξι (6) ευρώ ανά εργάσιμη μέρα
3. ανταλλάσσονται μόνο με γεύματα, έτοιμα φαγητά, τρόφιμα έτοιμα προς κατανάλωση, ροφήματα,
4. η ανωτέρω ανταλλαγή θα πρέπει να γίνεται μόνο σε συμβεβλημένο δίκτυο καταστημάτων, στη βάση συμβάσεων μεταξύ του εκδότη των διατακτικών σίτισης και του δικτύου καταστημάτων, στις οποίες ρυθμίζεται ο τρόπος αποδοχής και ανταλλαγής των διατακτικών σίτισης από τους δικαιούχους εργαζομένους.

Στο σημείο αυτό αξίζει να αναφερθεί η εγκύκλιος του ΕΦΚΑ ( 22/2023 μετά τη διόρθωση) με την οποία διευκρινίστηκε ότι οι ανωτέρω προϋποθέσεις θα πρέπει να πληρούνται αθροιστικά, κάτι το οποίο θα εξετάζεται από τα όργανα του e-ΕΦΚΑ σε έναν ενδεχόμενο έλεγχο, προκειμένου να κρίνουν την υποχρέωση ή μη καταβολής εισφορών επί των χορηγούμενων εκ μέρους του εργοδότη διατακτικών σίτισης.

Γίνεται λοιπόν σαφές ότι οι προϋποθέσεις που τίθενται από την ασφαλιστική νομοθεσία είναι αρκετά αυστηρότερες από τη φορολογική.

Χαρακτηριστικό είναι ότι, ενώ από τη μία υπάρχει σύγκλιση φορολογικού – ασφαλιστικού ως προς το όριο των 6 ευρώ διατακτικών ανά εργάσιμη ημέρα, από την άλλη, η ασφαλιστική νομοθεσία απαιτεί επιπρόσθετα η χορήγησή των να γίνεται σε μηνιαία βάση χωρίς να αφήνει την ελευθερία επιλογής του χρόνου στον εργοδότη.

Επίσης, η ασφαλιστική/εργατική διάταξη δίδει ιδιαίτερη βαρύτητα στην ανταλλαγή των διατακτικών αποκλειστικά με γεύματα, έτοιμα φαγητά και ροφήματα. Δημιουργείται λοιπόν ένα ακόμα ζήτημα, με όσους χορηγούν διατακτικές από καταστήματα – υπεραγορές (Super Market), για το πώς τελικά θα ελέγχεται ή θα αποδεικνύεται αν οι διατακτικές σίτισης πραγματικά διατέθηκαν για τα ανωτέρω είδη ή για άλλου τύπου αγαθά (πχ καθαριστικά είδη, ηλεκτρικές συσκευές)

Τέλος, είναι σκόπιμο οι επιχειρήσεις που επιλέγουν να εφαρμόζουν την πρακτική των διατακτικών σίτισης να τηρούν και μια ονομαστική κατάσταση στην έδρα τους, στην οποία αναλυτικά θα παρακολουθούν ανά μήνα και ανά εργαζόμενο την αξία των διατακτικών που χορήγησαν, με υπογραφή παραλαβής των από τους ίδιους τους εργαζομένους, για σκοπούς διευκόλυνσης τυχόν μελλοντικού ελέγχου από όργανα του e-ΕΦΚΑ αλλά και της Φορολογική Διοίκησης.

Λογιστική Εγγραφή

Έστω επιχείρηση που λαμβάνει διατακτικές σίτισης αξίας 3.000 ευρώ προκειμένου να τις χορηγήσει στο προσωπικό της. Τις διατακτικές αυτές επέλεξε να προμηθευτεί απευθείας από το Super Market «Χ», που με τη σειρά του εξέδωσε φορολογικό παραστατικό και παρέδωσε στην επιχείρηση, το οποίο θα εγγράψει στα βιβλία της.

Α) εγγραφή βάσει ΕΛΠ

Β) εγγραφή βάσει ΕΓΛΣ

* Υποσημείωση

Το σκεπτικό πίσω από τον υπολογισμό 22 εργάσιμων ημερών σε επίπεδο μηνός είναι ότι: από τις 365 ημέρες του χρόνου θα αφαιρέσουμε 104 ημέρες, δηλαδή τα 52 σαββατοκύριακα του έτους. Έτσι προκύπτει υπόλοιπο 261 ημερών, τις οποίες αν διαιρέσουμε με 12 δηλαδή τους μήνες ανά έτος θα έχουμε υπόλοιπο 21,75 ,  με στρογγυλοποίηση 22 εργάσιμες ημέρες ανά μήνα.

ονομαστικη κατασταση διατακτικων σιτισης προσωπικου (1)