Οι μεταβατικοί λογαριασμοί παθητικού. Λογιστικός χειρισμός. Παραδείγματα με εγγραφές:
1) Ορισμός: Όπως οι μεταβατικοί λογαριασμοί ενεργητικού, έτσι και οι μεταβατικοί λογαριασμοί παθητικού, εξυπηρετούν στο σκοπό της αναμόρφωσης των λογαριασμών του ισολογισμού στο πραγματικό μέγεθός τους κατά την ημερομηνία λήξεως της χρήσης.
Ειδικότερα στους μεταβατικούς λογαριασμούς παθητικού καταχωρούνται:
α) Τα έσοδα της επόμενης χρήσης που προεισπράττονται.
β) Τα πληρωτέα έξοδα της κλειόμενης χρήσης που πραγματοποιούνται μέσα στη χρήση, αλλά δεν λογιστικοποιούνται μέσα σε αυτήν, ούτε είναι δυνατή η πίστωσή τους σε προσωπικούς λογαριασμούς, επειδή δεν είναι απαιτητά κατά το τέλος της χρήσης.
γ) Οι υπό τακτοποίηση αγορές αγαθών σε περίπτωση που το τιμολόγιο ή τα λοιπά δικαιολογητικά αγοράς δεν περιέρχονται στην οντότητα κατά την παραλαβή των αγαθών, αλλά μετά το τέλος της χρήσης.
δ) Οι εκπτώσεις επί των πωλήσεων που δικαιούνται οι πελάτες της οντότητας, για τις οποίες κατά το κλείσιμο του Ισολογισμού, δεν είναι γνωστό το ακριβές τους ύψος και για τον λόγο αυτό δεν είναι δυνατή ή δεν κρίνεται σκόπιμη η πίστωση των λογαριασμών των πελατών.
2) Παραδείγματα με εγγραφές:
α) 56.00: Έσοδα επόμενων χρήσεων:
Η Εταιρία πληροφορικής ΩΜΕΓΑ ΑΕ παρέχει στους πελάτες της υπηρεσίες συντήρησης των υπολογιστικών τους συστημάτων και υπογράφει συμφωνητικά, με βάση τα οποία εκδίδει τιμολόγια παροχής υπηρεσιών, κατά την υπογραφή των συμφωνητικών. Το συμφωνητικό υπεγράφη στις 01/10/2022 και αφορά ένα έτος μέχρι και τις 30/09/2023.Η αξία του είναι 1000 ευρώ πλέον ΦΠΑ 24%.
Λογιστική εγγραφή με 1/10/2022 στα βιβλία της ΩΜΕΓΑ ΑΕ:
ΧΡΕΩΣΗ 30.00 ΠΕΛΑΤΕΣ 1240
ΠΙΣΤΩΣΗ 73.00 ΕΣΟΔΑ ΠΑΡΟΧΗΣ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ 250
ΠΙΣΤΩΣΗ 56.00 ΕΣΟΔΑ ΕΠΟΜΕΝΩΝ ΧΡΗΣΕΩΝ 750
ΠΙΣΤΩΣΗ 54.00 ΦΠΑ ΕΚΡ.ΠΑΡ.ΥΠΗΡ. 240
Λογιστική εγγραφή με 1/1/2023:
ΧΡΕΩΣΗ 56.00 ΕΣΟΔΑ ΕΠΟΜΕΝΩΝ ΧΡΗΣΕΩΝ 750
ΠΙΣΤΩΣΗ 73.00 ΕΣΟΔΑ ΠΑΡΟΧΗΣ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ 750
Παρατήρηση: Το έσοδο που βαρύνει τη χρήση 2022 είναι τα 3/12(μηνες Οκτώβριος, Νοέμβριος, Δεκέμβριος) των 1000 ευρώ, ήτοι 250 ευρώ. Το υπόλοιπο ποσό, δηλαδή τα 9/12(μήνες Γενάρης έως Σεπτέμβρης του 2023) των 1000 ευρώ, δηλαδή 750 ευρώ αφορούν έσοδο της επόμενης χρήσης του 2023.
β) Λογαριασμός 56.01: Έξοδα χρήσης δεδουλευμένα(πληρωτέα):
Έστω λογαριασμός της ΔΕΗ, που εκδόθηκε στις 10/01/2023 και αφορά περίοδο κατανάλωσης από 1/12/2022-31/01/2023(για τις ανάγκες του παραδείγματος θεωρούμε ότι κατά την ημερομηνία που παρελήφθη το παραστατικό της ΔΕΗ στο λογιστήριο της ΑΛΦΑ ΑΕ, έστω στις 25/01/2023, ο λογιστής δεν είχε καταθέσει ακόμα την περιοδική δήλωση ΦΠΑ του μήνα 1/2023. Η αξία του λογαριασμού για ανάγκες απλοποίησης και κατανόησης του παραδείγματος είναι 1000 ευρώ με 13% ΦΠΑ 130 ευρώ.
Παρατηρούμε ότι από το ποσό των 1000 ευρώ χρονικής περιόδου από 1/12/2022 έως 31/01/2023(2 μηνών), ο 1 μήνας (12/2022) αφορά την κλειόμενη χρήση, ενώ 1 μήνας επίσης(1/2023) αφορά την επόμενη χρήση του 2023. Συνεπώς τα 1000/2=500 ευρώ βαρύνουν σαν έξοδο τη χρήση 2022, ενώ τα υπόλοιπα 1000/2=500 ευρώ την επόμενη χρήση 2023.
Έχοντας υπόψιν αυτά τα δεδομένα οι εγγραφές που θα πρέπει να γίνουν έχουν ως εξής:
Λογιστική εγγραφή χρήσης 2022(ΕΓΓΡΑΦΕΣ ΚΛΕΙΣΙΜΑΤΟΣ ΙΣΟΛΟΓΙΣΜΟΥ-ΧΡΟΝΙΚΗ ΤΑΚΤΟΠΟΙΗΣΗ ΕΞΟΔΟΥ ΧΡΗΣΗΣ-ΦΩΤΙΣΜΟΥ 2022)
ΧΡΕΩΣΗ: 62.98.00.0000 ΦΩΤΙΣΜΟΣ ΑΝΕΥ ΦΠΑ 500
ΠΙΣΤΩΣΗ: 56.01.62.0016 ΕΞΟΔΑ ΧΡΗΣΗΣ ΔΕΔΟΥΛΕΥΜΕΝΑ(ΧΡ.2016)-ΦΩΤΙΣΜΟΣ 500
Λογιστική εγγραφή χρήσης 2023:(ημ/νία έκδοσης λογαριασμού 10/01/2023):
ΧΡΕΩΣΗ: 62.98.00.0013 ΦΩΤΙΣΜΟΣ ΜΕ ΦΠΑ 13% 500
ΧΡΕΩΣΗ: 56.01.62.0000 ΕΞΟΔΑ ΧΡΗΣΗΣ ΔΕΔΟΥΛΕΥΜΕΝΑ(ΧΡ.2016)-ΦΩΤΙΣΜΟΣ 500
ΧΡΕΩΣΗ: 54.00.29.013 ΦΠΑ ΕΙΣΡΟΩΝ ΔΑΠΑΝΩΝ ΜΕ 13% 130
ΠΙΣΤΩΣΗ: 53.98 ΠΙΣΤΩΤΕΣ ΔΙΑΦΟΡΟΙ-ΔΕΗ 1130
γ)Λογαριασμός 56.02: Αγορές υπό τακτοποίηση
Η οντότητα ΘΗΤΑ ΑΕ παραλαμβάνει εμπορεύματα στις 31/12/2022, αλλά το τιμολόγιο από τον προμηθευτή της ΚΑΠΑ ΑΕ εκδίδεται στις 10/01/2023.Η αξία των εμπορευμάτων είναι 2000 πλέον ΦΠΑ 24%.
Λογιστική εγγραφή στα βιβλία της ΘΗΤΑ ΑΕ, με ημ/νία 31/12/2022:
ΧΡΕΩΣΗ 20.01 ΑΓΟΡΕΣ ΕΜΠΟΡΕΥΜΑΤΩΝ 2000
ΠΙΣΤΩΣΗ 56.02 ΑΓΟΡΕΣ ΥΠΟ ΤΑΚΤΟΠΟΙΗΣΗ 2000
Λογιστική εγγραφή στα βιβλία της ΘΗΤΑ ΑΕ με ημ/νία 10/01/2023
ΧΡΕΩΣΗ 56.02 ΑΓΟΡΕΣ ΥΠΟ ΤΑΚΤΟΠΟΙΗΣΗ 2000
ΧΡΕΩΣΗ 54.00 ΦΠΑ ΑΓΟΡΩΝ 480
ΠΙΣΤΩΣΗ 50.00 ΠΡΟΜΗΘΕΥΤΗΣ ΚΑΠΑ ΑΕ 2480
δ) Λογαριασμός 56.03: Εκπτώσεις επί πωλήσεων χρήσεως υπό διακανονισμό:
Ο προμηθευτής πρώτων υλών ΓΕΩΡΓΙΟΥ ΑΕ με βάση τη σύμβαση που έχει υπογραφεί με την επιχείρηση ΒΗΤΑ ΕΠΕ, υποχρεούται να της χορηγήσει έκπτωση λόγω τζίρου αγορών που πραγματοποίησε τη χρήση 2022 10000 ευρώ. Για την έκπτωση αυτή ο προμηθευτής εξέδωσε πιστωτικό τιμολόγιο με ημερομηνία της επόμενης χρήσης 2023.
Λογιστική εγγραφή χρήσης 2022 στα βιβλία του προμηθευτή ΓΕΩΡΓΙΟΥ ΑΕ:
Αιτιολογία: λογισμός εκπτώσεων επί πωλήσεων 2022.
ΧΡΕΩΣΗ 71.98 ΕΚΠΤΩΣΕΙΣ ΠΩΛΗΣΕΩΝ ΠΡΩΤΩΝ ΥΛΩΝ 10000
ΠΙΣΤΩΣΗ 56.03 ΕΚΠΤΩΣΕΙΣ ΠΩΛΗΣΕΩΝ ΧΡΗΣΕΩΣ ΥΠΟ ΔΙΑΚΑΝΟΝΙΣΜΟ 10000
Λογιστική εγγραφή χρήσης 2023 στα βιβλία του προμηθευτή ΓΕΩΡΓΙΟΥ ΑΕ:
Αιτιολογία εγγραφής: Λογισμός εκπτώσεων επί πωλήσεων 2022
ΧΡΕΩΣΗ 56.03 ΕΚΠΤΩΣΕΙΣ ΕΠΙ ΠΩΛΗΣΕΩΝ ΧΡΗΣΕΩΣ ΥΠΟ ΔΙΑΚΑΝΟΝΙΣΜΟ 10000
ΠΙΣΤΩΣΗ 30.00 ΠΕΛΑΤΗΣ ΒΗΤΑ ΕΠΕ 12400
ΠΙΣΤΩΣΗ 54.00 ΦΠΑ ΠΩΛΗΣΕΩΝ -2400
