Η βραχυχρόνια μίσθωση ως επιχειρηματική δραστηριότητα
Το ελληνικό κράτος νομοθέτησε την βραχυχρόνια μίσθωση μόλις τον Δεκέμβριο του 2016 με το άρθρο 111 του Ν.4446/2016. Πέντε μήνες μετά, τον Μάιο του 2017 με τον Ν. 4472/2017 και τα άρθρα 83 και 84, άλλαξε άρδην τον αρχικό νόμο, καθώς αφαίρεσε όλους τους περιορισμούς που είχαν αρχικά τεθεί, επιτρέποντας παράλληλα να ασκείται η βραχυχρόνια μίσθωση ως επιχειρηματική δραστηριότητα, χωρίς τα καταλύματα να είναι υποχρεωμένα να διαθέτουν Ειδικό Σήμα Λειτουργίας από τον ΕΟΤ.
Ταυτόχρονα, έγινε κατά τη γνώμη μου το μεγαλύτερο νομοθετικό σφάλμα που έχει κάνει ποτέ η φορολογική διοίκηση. Για την ακρίβεια, ερμηνευτικό σφάλμα. Στο άρθρο 39α του Ν. 4172 που εισήγαγε την έννοια της βραχυχρόνιας μίσθωσης από πλευράς φόρου εισοδήματος, όριζε ότι για τα φυσικά πρόσωπα η βραχυχρόνια μίσθωση αφορά εισόδημα από ακίνητη περιούσια, ενώ για να χαρακτηριστεί ως εισόδημα από επιχειρηματική δραστηριότητα, θα έπρεπε να προσφέρονται και επιπλέον υπηρεσίες, πλην αυτή της παροχής κλινοσκεπασμάτων.
Θυμάμαι ακόμα την συγκατάβαση με την οποία αντιμετώπιζα τους ενδιαφερόμενους που διαβάζοντας τον νόμο, καταλάβαιναν ότι τα φυσικά πρόσωπα, ακόμα και αν ασκούν την βραχυχρόνια μίσθωση ως επιχειρηματική δραστηριότητα θα φορολογούνται όπως και οι ιδιώτες με εισοδήματα από ενοίκια, δηλαδή χωρίς να εκπίπτουν καμία δαπάνη. Τους εξηγούσα τότε ότι αυτού του είδους η διατύπωση ήταν πολύ συνηθισμένη ήδη από τον προηγούμενο κώδικα φορολογίας εισοδήματος (Ν.2238/1994) όπου ουσιαστικά με τον όρο φυσικά πρόσωπα νοούνται ιδιώτες – μη επιτηδευματίες και ότι η επιχειρηματική δραστηριότητα αυτονόητα πάντα επικρατούσε έναντι οποιουδήποτε άλλου προσδιορισμού εισοδήματος.
Προς μεγάλη μου όμως έκπληξη διαπίστωσα ότι η ερμηνεία ότι η βραχυχρόνια μίσθωση ακόμα και αν ασκούνταν μέσω ατομικής επιχείρησης, δεν θα φορολογείται ως τέτοια, κέρδιζε ολοένα έδαφος, ενώ όσοι είχαμε άλλη άποψη χαρακτηριζόμασταν λίγο ως πολύ ως αδιάβαστοι. Μέχρι που ήρθε η απόφαση Ε.2141/2019 να κάνει επίσημη την ερμηνεία ότι ακόμα και όταν υπάρχει ατομική επιχείρηση, η φορολόγηση γίνεται όπως ακριβώς και στους ιδιώτες, στερώντας από την ερμηνευτική των φορολογικών διατάξεων μια από τις σημαντικότερες σταθερές, ότι το εισόδημα από επιχειρηματική δραστηριότητα φορολογείται ως τέτοιο, δημιουργώντας από εκείνη την στιγμή και μετά τεράστια ανασφάλεια σε οποιαδήποτε ερμηνευτική προσέγγιση των φορολογικών διατάξεων.
Ανασφάλεια η οποία υπάρχει διάχυτη και μετά τα άρθρα 27 ως 30 του Ν. 5073/2023 τα οποία επανακαθορίζουν την έννοια της βραχυχρόνιας μίσθωσης.
- Είναι πλέον ξεκάθαρο ότι από 3 ακίνητα και πάνω, ακόμα και φυσικά πρόσωπα θα πρέπει να ασκούν την βραχυχρόνια μίσθωση ως ατομική δραστηριότητα. Αν έχουν μέχρι δύο, μπορούν εθελοντικά να την ασκούν ως επιχειρηματική δραστηριότητα ή απαγορεύεται με την έννοια ότι δεν θα αναγνωρίζονται οι δαπάνες;
- Πώς ορίζεται το ακίνητο; Ως ΑΤΑΚ όπως στο Ε9 ή ως ΑΜΑ όπως στην βραχυχρόνια μίσθωση; Ένα ΑΤΑΚ μπορεί να έχει πολλά ΑΜΑ. Θεωρώ δεδομένο ότι η ερμηνεία των ακινήτων που δίνεται στο άρθρο 111 του Ν.4446, που ως ακίνητο ορίζει το ΑΜΑ, θα πρέπει να ακολουθηθεί και στο άρθρο 39α του Ν. 4172 (κώδικας φορολογίας εισοδήματος), καθώς μιλώντας για βραχυχρόνια μίσθωση πρέπει να ακολουθήσουμε τον ορισμό ακινήτου της βραχυχρόνιας (ΑΜΑ), ωστόσο αυτό δεν είναι τόσο αυτονόητο για να μην καθιστά απαραίτητη την ρητή διευκρίνιση από την φορολογική αρχή
- Δεδομένου ότι βασικό χαρακτηριστικό της βραχυχρόνιας μίσθωσης είναι ότι ο επισκέπτης πληρώνει όλο το αντίτιμο στην πλατφόρμα κράτησης, γιατί ο ιδιώτης να έχει την υποχρέωση να εκδίδει ειδικό τέλος είσπραξης τέλους ανθεκτικότητας στην κλιματική κρίση;
- Πολλές πλατφόρμες δεν έχουν την δυνατότητα να κάνουν ανάλυση του δημοτικού φόρου/τέλους παρεπιδημούντων και του τέλους ανθεκτικότητας. Η φορολογική αρχή θα δεχτεί ότι αυτά εμπεριέχονται στο αντίτιμο ή θα ζητήσει να υπολογιστούν ως επιπλέον ποσά;
- Υπάρχουν πλατφόρμες που δεν μπορούν να απεικονίζουν το τέλος ανθεκτικότητας για την κλιματική κρίση με διακριτά ποσά ανά περίοδο, όπως ορίζει ο νόμος. Πώς το αντιμετωπίζουμε όταν η ανάλυση της πλατφόρμας δείχνει μικρότερο ποσό από το νόμιμο και πώς όταν δείχνει μεγαλύτερο;
- Ποιο ποσό βάζουμε στην πλατφόρμα της ΑΑΔΕ για τις κρατήσεις της βραχυχρόνιας μίσθωσης; Συμπεριλαμβάνεται ο δημοτικός φόρος/τέλος παρεπιδημούντων ή όχι;
Αυτές οι ερωτήσεις δεν αφορούν αδίστακτους φοροφυγάδες, όπως αρέσκεται να μας αντιμετωπίζει συλλήβδην η φορολογική αρχή, αλλά ευσυνείδητους φορολογούμενους που η έγνοια τους είναι να τηρούν στο ακέραιο τις υποχρεώσεις τους προς το κράτος. Για να το κάνουν όμως αυτό, βασική προϋπόθεση είναι οι υποχρεώσεις αυτές να είναι σαφείς και όχι άρρητα κρατικά μυστικά που υπόκεινται στην φαντασία του καθενός για να αποκρυπτογραφηθούν.
Χαρακτηριστική είναι και έγνοια των επιχειρήσεων, για το πώς θα διαβιβάζουν στα My Data τον δημοτικό φόρο/τέλος παρεπιδημούντων. Σχετικά με αυτό είναι δημοσιευμένες στην ιστοσελίδα της ΑΑΔΕ οι σημειώσεις της άτυπης ομάδας My Data-ΣΕΤΕ-Ξενοδοχεία, οι οποίες διευκρινίζουν ότι όταν ο δημοτικός φόρος/τέλος παρεπιδημούντων εμφανίζεται διακριτά στο παραστατικό χαρακτηρίζεται με το 1.95 Λοιπά Πληροφοριακά Στοιχεία Εσόδων με τον αντίστοιχο ΦΠΑ που αναλογεί, ενώ όταν εμφανίζεται απλά ως σημείωση τότε διαβιβάζεται με Τύπο Παραστατικού 17.3 Λοιπές Εγγραφές τακτοποίησης εσόδων με αρνητικό πρόσημο ώστε να μειώσει τα έσοδα, είτε αναλυτικά είτε συγκεντρωτικά πριν την υποβολή της δήλωσης.
Βέβαια το ότι υπάρχουν οδηγίες για τα My Data στην ιστοσελίδα της ΑΑΔΕ δεν σημαίνει ότι είναι και λειτουργικές, καθώς υπάρχουν ουκ ολίγες περιπτώσεις που αν και έχουν δημοσιευθεί από το 2021 δεν ισχύουν στην πράξη, όπως για παράδειγμα οι οδηγίες για την ανάθεση τιμολόγησης. Επίσης με τις συνεχόμενες αλλαγές και με τις ξεχωριστές οδηγίες υποχρεώσεων ανά έτος, κανείς δεν μπορεί να είναι βέβαιος βλέποντας μια οδηγία του 2021, αν είναι σε ισχύ και το 2024. Αυτές είναι οι συνέπειες της έλλειψης ενός περιεκτικού βιβλίου οδηγιών για τα My Data.
Ακόμα όμως και αν βεβαιωθούμε ότι αυτές είναι οι σωστές οδηγίες, στερούν την δυνατότητα από τα λογιστήρια των επιχειρήσεων να απεικονίσουν τον δημοτικό φόρο με τον πλέον διαδεδομένο και εύκολο τρόπο και για τις επιχειρήσεις και για τον φορολογικό έλεγχο, δηλαδή και ως έσοδο και ως έξοδο, ούτως ώστε ο κύκλος εργασιών ΦΠΑ να ταυτίζεται με τον κύκλο εργασιών εισοδήματος. Ένα απλό παράδειγμα για το πώς τα My Data μπορούν να επηρεάζουν καταλυτικά τον τρόπο απεικόνισης συναλλαγών, αλλάζοντας συνήθειες ετών, που διευκόλυναν τις διαδικασίες χωρίς να έχουν καμία αρνητική επίπτωση στην φορολογητέα ύλη.
ΑΓΑΜΕΜΝΩΝ ΣΤΑΥΡΟΠΟΥΛΟΣ
ΟΙΚΟΝΟΜΟΛΟΓΟΣ-ΛΟΓΙΣΤΗΣ Α,ΤΑΞΗΣ
ΜΕΛΟΣ ΠΑΕΛΟ
ΠΗΓΗ: EMEA.GR