Αγρότες – Παραστατικά Διακίνησης : Τι πρέπει να προσέξουν;
Εισαγωγή
Με αφορμή ελέγχους των φορολογικών αρχών στην διακίνηση προϊόντων, που γίνονται αυτές τις μέρες στους παραγωγούς ροδάκινων ( Ημαθίας και Πέλλας ) αλλά και σε εγκαταστάσεις Αγροτικών Συνεταιρισμών και εμπόρων, υπενθυμίζουμε το ισχύον, για την περίπτωση αυτή νομοθετικό πλαίσιο.
- Υπόχρεοι έκδοσης παραστατικών διακίνησης
Η επιχείρηση (άρα και ο αγρότης) απαιτείται να είναι σε θέση να τεκμηριώνει οποτεδήποτε στη διάρκεια του χρόνου, τις για οποιοδήποτε σκοπό, διακινήσεις αγαθών, απευθείας ή μέσω τρίτου.
Το παραστατικό διακίνησης μπορεί να φέρει οποιονδήποτε κατάλληλο, ενδεικτικό της φύσης του, τίτλο, όπως «Παραστατικό Διακίνησης», «Δελτίο Αποστολής», «Συνοδευτικό Διακίνησης Αποθεμάτων», «Έγγραφο διακίνησης μη τιμολογηθέντων αποθεμάτων» «Συγκεντρωτικό δελτίο διακίνησης», κλπ.
Το παραστατικό διακίνησης εκδίδεται, σε κατάλληλο χρόνο, για την αποστολή ή την παράδοση ή τη διακίνηση των αποθεμάτων, συνοδεύει τα αποθέματα μέχρι τον τελικό προορισμό τους και διαφυλάσσεται από τους αντισυμβαλλόμενους, πλην των ιδιωτών.
- Εξαιρέσεις αγροτών ( παραγωγών ροδάκινων) από την έκδοση παραστατικών διακίνησης
Δεν απαιτείται η έκδοση του παραστατικού διακίνησης στις εξής περιπτώσεις, που αφορούν αγρότες:
α) Εφόσον εκδίδεται άμεσα τιμολόγιο πώλησης που συνοδεύει τα αγαθά κατά τη διακίνησή τους, δηλαδή στην περίπτωση αυτή το τιμολόγιο είναι και έγγραφο διακίνησης.
β) Στην περίπτωση παράδοσης αγροτικών προϊόντων από παραγωγούς, είτε του ειδικού είτε του κανονικού καθεστώτος Φ.Π.Α., εφόσον το παραστατικό διακίνησης εκδίδεται από τον παραλήπτη αυτών. Στην περίπτωση αυτή αντίγραφο του παραστατικού διακίνησης παραδίδεται ή αποστέλλεται στον παραγωγό.
γ) Στην περίπτωση διακίνησης αγαθών από αγρότες του ειδικού καθεστώτος Φ.Π.Α., οι οποίοι δεδομένου ότι δεν υπόκεινται στις ρυθμίσεις του νόμου 4308/2014 (Ε.Λ.Π ) , δεν υποχρεούνται στην παρακολούθηση (διακίνηση, παράδοση, αποστολή) των αποθεμάτων τους.
Δηλαδή :
Οι αγρότες του κανονικού καθεστώτος έχουν υποχρέωση έκδοσης δελτίου αποστολής ή τιμολογίου κατά τη διακίνηση των αγαθών τους. Αν τα αγαθά παραλαμβάνονται από τους εμπόρους στο χωράφι των αγροτών, μπορεί να εκδίδεται δελτίο αποστολής από τους εμπόρους.
- Περιεχόμενο παραστατικού διακίνησης.
Στο περιεχόμενο του στοιχείου διακίνησης, αναφέρονται κατ’ ελάχιστο, οι εξής πληροφορίες: α) πλήρης επωνυμία ή το ονοματεπώνυμο, η διεύθυνση και ο Α.Φ.Μ. αποστολέα και παραλήπτη, β) η ποσότητα και το είδος των διακινούμενων αγαθών αναλυτικά και γ) η ημερομηνία που έγινε η διακίνηση. Οίκοθεν νοείται ότι αναγράφεται η διεύθυνση στην οποία παραδίδονται τα αγαθά, εάν διαφέρει από τη διεύθυνση της έδρας του παραλήπτη. Σημειώνεται ότι, δεν υπάρχει η υποχρέωση αναγραφής, μεταξύ άλλων, της ώρας παράδοσης ή αποστολής, του αριθμού κυκλοφορίας του φορτηγού αυτοκινήτου ή του πλωτού μέσου, του τόπου αποστολής και του τόπου προορισμού κ.λπ. χωρίς να συνιστά παράβαση η αναγραφή οποιουδήποτε επιπλέον περιεχομένου. Ωστόσο, η εμπλεκόμενη οντότητα έχει σε κάθε περίπτωση την υποχρέωση να τεκμηριώνει επαρκώς τη διακίνηση των αποθεμάτων της.
- Μη λήψη παραστατικού διακίνησης ή πώλησης ( «Δελτίο Ποσοτικής Παραλαβής» ).
Η Επιχείρηση παρακολουθεί με κατάλληλες δικλίδες τα παραλαμβανόμενα και αποστελλόμενα αποθέματα είτε έχουν τιμολογηθεί είτε όχι. Ομοίως παρακολουθεί τα αποθέματά της σε χώρους τρίτων ή τα αποθέματα τρίτων σε δικούς της χώρους.
Κατ’ ελάχιστο, για τις διακινήσεις αυτές παρακολουθούνται:
α) η πλήρης επωνυμία ή το ονοματεπώνυμο, η διεύθυνση και ο Αριθμός Φορολογικού Μητρώου (Α.Φ.Μ.) του εμπλεκόμενου μέρους,
β) η ποσότητα και το είδος των διακινούμενων αγαθών, και
γ) η ημερομηνία που έγινε η διακίνηση.
Η ανωτέρω υποχρέωση εκπληρούται και όταν η Επιχείρηση τηρεί με τάξη, πληρότητα και ορθότητα τα παραστατικά στοιχεία διακίνησης ή τα τιμολόγια πώλησης ή τις αποδείξεις λιανικής πώλησης, κατά περίπτωση, που εκδίδει ή λαμβάνει για τις σχετικές διακινήσεις των αγαθών, ώστε η οντότητα να είναι σε θέση να τεκμηριώνει οποτεδήποτε τις διακινήσεις αυτών.
Όταν δεν έχει ληφθεί παραστατικό διακίνησης ή πώλησης, η Επιχείρηση (Αγροτικός Συνεταιρισμός ή Έμπορος ) καταχωρεί σε κατάλληλο αρχείο τις απαιτούμενες πληροφορίες ( δείτε ανωτέρω α, β, γ), αμελλητί με την παραλαβή των αποθεμάτων.
Δηλαδή :
Στην περίπτωση στην οποία η Επιχείρηση (Αγροτικός Συνεταιρισμός ή Έμπορος ) παραλαμβάνει αποθέματα από οποιονδήποτε (είτε υπόχρεο σε έκδοση στοιχείου διακίνησης ή πώλησης, είτε όχι) και για οποιοδήποτε σκοπό (όπως αγορά, πώληση, απλή διαμεσολάβηση προς πώληση, αποθήκευση, φύλαξη, ή για επεξεργασία, κλπ.), τα οποία δεν συνοδεύονται από στοιχείο διακίνησης ή πώλησης για οποιοδήποτε λόγο (ο αποστέλλων τα αγαθά αρνείται ή δεν είναι υπόχρεος σε έκδοση παραστατικού διακίνησης ή εκ παραδρομής δεν εξέδωσε) τότε η Επιχείρηση (Αγροτικός Συνεταιρισμός ή Έμπορος ) για τη σχετική παραλαβή, δύναται να εκδώσει σχετικό παραστατικό ( π.χ «Δελτίο Ποσοτικής Παραλαβής» ) με τα εν λόγω στοιχεία και να αποστείλει αντίγραφο αυτού του παραστατικού ή τις σχετικές πληροφορίες στον αγρότη.
- Διακίνηση αποθεμάτων χωρίς την ύπαρξη παραστατικών – Ποινές
Για παραβάσεις που αφορούν τη διακίνηση αποθεμάτων χωρίς την ύπαρξη παραστατικών στοιχείων διακίνησης (δελτίο αποστολής, συνοδευτικό στοιχείο διακίνησης αποθεμάτων, έγγραφο διακίνησης μη τιμολογηθέντων αποθεμάτων, συγκεντρωτικό δελτίο διακίνησης, κλπ), επιβάλλεται το πρόστιμο που προβλέπεται από τις διατάξεις της περίπτωσης η’ της παραγράφου 2 του άρθρου 54, όπως αυτές προστέθηκαν με την περίπτωση β’ της παραγράφου 4 του άρθρου 12 του ν. 4474/2017. Ήτοι 500 ή 1.000 ευρώ ανάλογα με το εάν τηρούνται απλογραφικά (αγρότες) ή διπλογραφικά βιβλία, ανά φορολογικό έλεγχο, ανεξαρτήτως του πλήθους αυτών.
Διακίνηση αποθεμάτων χωρίς την ύπαρξη παραστατικών στοιχείων διακίνησης, συνιστά ακόμη και η μη αναγραφή στο στοιχείο διακίνησης του συνόλου των διακινούμενων ειδών αποθεμάτων καθώς και η μη αναγραφή της συνολικής ποσότητας για κάθε είδος.
Σημειώνεται ότι οι περιπτώσεις αποστολής ή παραλαβής αποθεμάτων, για τις οποίες είναι απαραίτητη η ύπαρξη παραστατικών διακίνησης, καθορίζονται από τις διατάξεις των παραγράφων 8 και 9 του άρθρου 5 του ν. 4308/2014, όπως αυτές έχουν ήδη διευκρινιστεί με την εγκύκλιο ΠΟΛ.1003/31.12.2014. Στην ίδια εγκύκλιο, συγκεκριμένα στην παράγραφο 5.8.4 του άρθρου 5 αυτής, αναφέρονται οι περιπτώσεις διακίνησης αποθεμάτων για τις οποίες δεν απαιτείται η έκδοση παραστατικού διακίνησης. Αυτονόητο είναι ότι οι εξαιρέσεις αυτές πρέπει να λαμβάνονται υπόψη από τα ελεγκτικά όργανα πριν τον καταλογισμό των τυχόν παραβάσεων.
Ακόμη, σημειώνεται ότι παρέλκει η έκδοση παραστατικού διακίνησης στην περίπτωση κατά την οποία εκδίδεται άμεσα το παραστατικό πώλησης (τιμολόγιο, ΑΛΣ), το οποίο και αποτελεί το έγγραφο διακίνησης και συνοδεύει τα αποθέματα κατά τη διακίνηση αυτών. (ΠΟΛ 1026/2018 )
Πηγές :
α) ΠΟΛ.1003/31.12.2014, β) Λογιστική Οδηγία εφαρμογής του νόμου 4308/2014.
