Έμμεσες τεχνικές ελέγχου-Λίγα λόγια!
Η μάστιγα της φοροδιαφυγής, γεννήθηκε με την ανοχή, την υπόθαλψη ελεγκτικών μηχανισμών, δηλαδή με την ανοχή του ίδιου του κράτους και των κυβερνήσεων. Το μεγάλο πολιτικό θέμα είναι ποιοι έλεγξαν αυτές τις δραστηριότητες και ποιοι τις ανέχονταν με αποτέλεσμα να έχουν γεννηθεί αυτές οι τεράστιες οφειλές.
Με το πέρασμα των χρόνων, οι Κυβερνήσεις προσπαθούν σιγά σιγά να ελέγξουν αυτό το «τέρας» παίρνοντας διάφορα μέτρα. Ένα από αυτά είναι οι έμμεσες τεχνικές ελέγχου.
Το άρθρο αυτό, θα προσπαθήσει, να δώσει μια μικρή εικόνα το που εφαρμόζονται και ποιες είναι αυτές. Συγκεκριμένα:
Πότε εφαρμόζονται οι έμμεσες τεχνικές ελέγχου
Η ενεργοποίηση γίνεται κυρίως σε περιπτώσεις όπου υπάρχει:
■ Αδικαιολόγητη αύξηση περιουσιακών στοιχείων.
■ Δαπάνες που δεν δικαιολογούνται από τα δηλωθέντα εισοδήματα (ατομικά ή/και οικογενειακά των φυσικών προσώπων).
■ Υποψία/ένδειξη ότι το πραγματικό εισόδημα είναι μεγαλύτερο του δηλωθέντος.
■ Ζημιογόνο αποτέλεσμα που δηλώνεται από φυσικά πρόσωπα-μέλη εταιρειών.
Κατά την εφαρμογή των έμμεσων τεχνικών ελέγχου, στην πράξη διενεργούνται ταυτόχρονα δύο είδη ελέγχου.
■ Διενεργείται καταρχήν τακτικός έλεγχος φορολογίας εισοδήματος με τον συνήθη τρόπο, δηλαδή ελέγχονται οι πηγές προέλευσης των εισοδημάτων, η ορθή απεικόνιση αυτών στις φορολογικές δηλώσεις και στα λογιστικά βιβλία (σε περίπτωση άσκησης επιχειρηματικής δραστηριότητας), η ορθή έκπτωση δαπανών αλλά και έλεγχος με τεκμαρτές δαπάνες.
Λίγα λόγια για τις έμμεσες τεχνικές ελέγχου.
Εισαγωγικά για τις έμμεσες τεχνικές ελέγχου.
Οι ελεγκτικές υπηρεσίες εκτός από τους παραδοσιακούς τρόπους ελέγχου με τη βοήθεια της τεχνολογίας και της συλλογής στοιχείων από διασταυρώσεις, με την αξιοποίηση των πληροφοριών που παρέχονται από τις τράπεζες για την πραγματική κίνηση των κεφαλαίων, ενσωμάτωσαν στο Ελληνικό φορολογικό δίκαιο, νόμους και πρακτικές οι οποίες εφαρμόζονται χρόνια σε ανεπτυγμένες δυτικές χώρες π.χ της ευρωπαϊκής ένωσης και ΗΠΑ. Με άλλα λόγια πλέον οι ελεγκτικές υπηρεσίες είναι σε θέση να προσδιορίσουν τα ακαθάριστα έσοδα και τα γενικά εισοδήματα ενός φορολογούμενου (π.χ μέσω κάποιου εμβάσματος στο εξωτερικό). Οι μέθοδοι αυτοί ονομάζονται έμμεσες τεχνικές ελέγχου.
Πώς προέκυψαν οι έμμεσες τεχνικές ελέγχου.
Οι έμμεσες τεχνικές είναι ένα εργαλείο που εφαρμόζεται αρκετά χρόνια από την υπηρεσία εσόδων των ΗΠΑ.
Ποιοι υπάγονται στις έμμεσες τεχνικές ελέγχου – Κριτήρια επιλογής υποθέσεων προς έλεγχο.
Σύμφωνα με την Πολ 1050/ 2014, στον έλεγχο υπάγονται οι ανέλεγκτες υποθέσεις φορολογίας εισοδήματος φυσικών προσώπων, επιτηδευματιών και μη, για τις οποίες ισχύει μία ή περισσότερες από τις κατωτέρω περιπτώσεις όπως προβλέπεται στο άρθρο 3 της εγκυκλίου αυτής:
- Προκύπτει αδικαιολόγητος πλουτισμός (περιουσιακά στοιχεία και καταθέσεις).
- Παρουσιάζονται μεγάλες δαπάνες που δεν δικαιολογούνται από τα δηλωθέντα εισοδήματα του φορολογούμενου φυσικού προσώπου (ατομικά και οικογενειακά).
- Είναι μέλη εταιρειών (οποιασδήποτε μορφής) με ζημιογόνα αποτελέσματα.
- Δεν τηρούνται ή δεν επιδεικνύονται τα βιβλία και τα στοιχεία του ΚΒΣ/ΚΦΑΣ.
- Υφίστανται πληροφορίες για παράνομα ή και αδήλωτα εισοδήματα αγορές,δαπάνες, (επαγγελματικές, ατομικές, οικογενειακές).
Ποιες είναι οι έμμεσες τεχνικές ελέγχου;
- Η αρχή των αναλογιών
- Η αρχή ανάλυσης ρευστότητας του φορολογούμενου
- Η αρχή της καθαρής θέσης του φορολογούμενου
- Η αρχή της σχέσης τιμής πώλησης προς το συνολικό όγκο κύκλου εργασιών
- Η αρχή του ύψους των τραπεζικών καταθέσεων και των δαπανών σε μετρητά
Ανάλυση
- Η αρχή των αναλογιών
Με τη μέθοδο αυτή προσδιορίζονται τα έσοδα από επιχειρηματική δραστηριότητα, οι εκροές και τα φορολογητέα κέρδη του ελεγχόμενου προσώπου βάσει αναλογιών και ιδίως, του περιθωρίου μικτού κέρδους.
- Η αρχή ανάλυσης ρευστότητας του φορολογούμενου
Η τεχνική αυτή προσδιορίζει τη φορολογητέα ύλη αναλύοντας τα έσοδα (φορολογητέα και μη), τις αγορές και δαπάνες (επαγγελματικές, ατομικές και οικογενειακές) και τις αυξήσεις και μειώσεις των περιουσιακών στοιχείων και των υποχρεώσεων (επαγγελματικών, ατομικών και οικογενειακών) του φορολογουμένου φυσικού προσώπου.
- Η αρχή της καθαρής θέσης του φορολογούμενου.
Η τεχνική αυτή αναδημιουργεί το οικονομικό ιστορικό του φορολογούμενου φυσικού προσώπου και προσδιορίζει φορολογητέα ύλη, λαμβάνοντας υπόψη όλα τα περιουσιακά στοιχεία και τα διαθέσιμα κεφάλαια προσωπικά, οικογενειακά, επαγγελματικά τις διαφορές απαιτήσεις προσωπικές, οικογενειακές, επαγγελματικές (ενεργητικό), τις υποχρεώσεις προσωπικές, οικογενειακές και επαγγελματικές (παθητικό), τις ατομικές οικογενειακές και επαγγελματικές δαπάνες και τα εισοδήματα από λοιπές πηγές (ατομικά και οικογενειακά).
- Η αρχή της σχέσης τιμή πώλησης προς το συνολικό όγκο κύκλου εργασιών.
Με τη μέθοδο αυτή προσδιορίζονται τα έσοδα από επιχειρηματική δραστηριότητα αξιοποιώντας τη σχέση της τιμής πώλησης προς το συνολικό όγκο κύκλου εργασιών.
- Η αρχή του ύψους των τραπεζικών καταθέσεων και των δαπανών σε μετρητά.
Η τεχνική αυτή προσδιορίζει τη φορολογητέα ύλη παρακολουθώντας την κίνηση των (διαθέσιμων) κεφαλαίων του φορολογούμενου ή της συζύγου και των προστατευόμενων μελών αυτών, είτε με την κατάθεση αυτών σε χρηματοπιστωτικούς λογαριασμούς είτε με την ανάλωση τους σε διάφορες συναλλαγές με χρήση μετρητών. Αναλύει τις συνολικές καταθέσεις σε χρηματοπιστωτικούς λογαριασμούς, τα διαθέσιμα, τις αγορές και δαπάνες σε μετρητά, τόσο σε επαγγελματικό όσο και σε οικογενειακό επίπεδο κατά τη διάρκεια της ελεγχόμενης φορολογική φορολογικής περιόδου και τα συγκρίνει με τα συνολικά δηλωθέντα έσοδα.
Πώς εμπλέκονται οι τράπεζες, οι ΔΕΚΟ, οι ασφαλιστικές εταιρείες κ.τ.λ στην πιθανότητα επιλογής για έλεγχο.
Με τη θέσπιση του νόμου 4174/ 2013 και σύμφωνα με το άρθρο 15, θεσπίστηκαν οι υποχρεώσεις πιστωτικών και χρηματοδοτικών ιδρυμάτων ή ιδρυμάτων πληρωμών των Ελληνικών Ταχυδρομείων, της Ελληνικά Χρηματιστήρια ΑΕ, εταιρειών παροχής επενδυτικών υπηρεσιών, επιχειρήσεων ιδιωτικής ασφάλισης, ιδιωτικών θεραπευτηρίων, ιδιωτικών εκπαιδευτηρίων, εταιρειών σταθερής και κινητής τηλεφωνίας, εταιρειών παροχής ηλεκτρικής ενέργειας και ύδρευσης, που υποχρεούνται ετησίως να διαβιβάζουν στις αρμόδιες υπηρεσίες του Υπουργείου Οικονομικών μέσω ηλεκτρονικών καταστάσεων τα παραπάνω τα παρακάτω στοιχεία που αφορούν:
Το ποσό των πιστωτικών και χρεωστικών τόκων καταθέσεων και repos που απέκτησε το φυσικό πρόσωπο κατά το προηγούμενο έτος (με άλλα λόγια τα κέρδη επί του κεφαλαίου), καθώς και το ποσό του φόρου που παρακρατήθηκε, με τα στοιχεία των δικαιούχων/ συνδικαιούχων, όπως όνομα, επώνυμο, ΑΦΜ και ημερολογιακό έτος αναφοράς. Τα ποσά αυτά όπως έχουμε διαπιστώσει έρχονται προσυμπληρωμένα στο έντυπο Ε1.
Επιπλέον, το Υπουργείο Οικονομικών ενημερώνεται με τα στοιχεία τραπεζικών λογαριασμών οι οποίοι εμφανίζουν είτε ετήσιο σύνολο καθαρών χρεώσεων είτε ετήσιο σύνολο καθαρών πιστώσεων μεγαλύτερο των 100.000 ευρώ. Ως κίνηση λαμβάνεται το σύνολο των καθαρών πιστώσεων ή χρεώσεων, οποίο είναι μεγαλύτερο και όχι το άθροισμά τους. Για τον υπολογισμό των ετήσιων συνολικών καθαρών πιστώσεων ή χρεώσεων ενός πελάτη (φορολογούμενου) λαμβάνεται υπόψη:
■ Τα εμβάσματα από και προς τράπεζες ιδρύματα,πληρωμών και τα ΕΛΤΑ.
■ Οι καταθέσεις / αναλήψεις ποσών με μετρητά ή καταθέσεις/ αναλήψεις μέσω τραπεζικών / ιδιωτικών επιταγών.
■ Οι μεταφορές από άλλα, πλην των δικαιούχων του λογαριασμού, πρόσωπα εντός του ίδιου οργανισμού (πιστωτικά ιδρύματα, ιδρύματα πληρωμών και ΕΛΤΑ.
Ελπίζω να σας έδωσα μια εικόνα….
ΡΑΓΓΟΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ
ΛΟΓΙΣΤΗΣ-ΟΙΚΟΝΟΜΟΛΟΓΟΣ-ΦΟΡΟΤΕΧΝΙΚΟΣ Ά ΤΑΞΗΣ